Types/uterine/patient/endometrial-treatment-pdq

Endometrial rak keselini bejermek (®) ati Näsag wersiýasy

Endometrial düwnük hakda umumy maglumat

Esasy pikirler

• Endometrial rak, endometriumyň dokumalarynda zyýanly (rak) öýjükleriniň emele gelýän keseli.

• Semizlik we metabolik sindromyň bolmagy endometrial düwnük töwekgelçiligini ýokarlandyryp biler.

• Döş keseli üçin tamoksifeni kabul etmek ýa-da diňe estrogen kabul etmek (progesteronsyz) endometrial düwnük töwekgelçiligini ýokarlandyryp biler.

• Endometrial rak keseliniň alamatlary adaty bolmadyk waginal gan akmagy ýa-da çanakdaky agyrylary öz içine alýar.

• Endometriumy barlaýan synaglar endometrial rak keselini anyklamak (tapmak) we diagnoz goýmak üçin ulanylýar.

• Käbir faktorlar çaklama (dikeldiş mümkinçiligi) we bejerginiň usullaryna täsir edýär.

Endometrial rak, endometriumyň dokumalarynda zyýanly (rak) öýjükleriniň emele gelýän keseli.

Endometrium, ýatgynyň asty, aýalyň çanaklygyndaky boş, muskul organydyr. Eratgy düwünçegiň ulalýan ýeridir. Göwreli däl aýallaryň köpüsinde ýatgynyň uzynlygy 3 dýuým. Eratgynyň aşaky we dar ujy, ýatgysyna eltýän ýatgydyr.

Aýal köpeliş ulgamynyň anatomiýasy. Aýal köpeliş ulgamyndaky organlara ýatgy, ýumurtgalyk, fallop turbalary, ýatgy we wagina degişlidir. Eratgyda myometrium diýilýän myşsaly daşky gatlak we endometrium diýilýän içki örtük bar.

Endometriumyň düwnügi, ýatgynyň sarkomasy diýlip atlandyrylýan ýatgy myşsasynyň rak keselinden tapawutlanýar. Eratgynyň sarkomasy barada has giňişleýin maglumat üçin ýatgy sarkomasyny bejermek boýunça gysgaça mazmunyna serediň.

Semizlik we metabolik sindromyň bolmagy endometrial düwnük töwekgelçiligini ýokarlandyryp biler.

Kesel almak mümkinçiligiňizi artdyrýan islendik zada töwekgelçilik faktory diýilýär. Töwekgelçilik faktoryna eýe bolmak, düwnük keseliniň bardygyny aňlatmaýar; töwekgelçilik faktorlarynyň bolmazlygy, düwnük keseliniň bolmazlygyny aňlatmaýar. Endometrial rak keseline duçar bolup bilersiňiz öýdýän bolsaňyz, lukmanyňyz bilen gürleşiň.

Endometrial rak keseliniň töwekgelçilik faktorlary aşakdakylary öz içine alýar:

• Menopauzadan soň diňe estrogen gormonyny çalyşmak bejergisini (HRT) kabul etmek.

• Döş keseliniň öňüni almak ýa-da bejermek üçin tamoksifeni kabul etmek.

• Semizlik.

• Metabolik sindromyň bolmagy.

• 2-nji görnüşli süýji keseli.

• Endometrial dokumanyň beden tarapyndan öndürilen estrogene täsiri. Munuň sebäbi bolup biler:

• Hiç haçan çaga dogurma.

• Irki aýbaşy.

• Giçki ýaşda menopauza başlamak.

• Polikistik ýumurtga sindromyna eýe bolmak.

• Birinji derejeli garyndaşda (ene, aýal dogan ýa-da gyz) endometrial rak keseliniň maşgala taryhyna eýe bolmak.

• Linç sindromy ýaly belli genetiki şertlere eýe bolmak.

• Endometrial giperplaziýa eýe bolmak.

Garrylyk, düwnük keseliniň köpüsi üçin esasy töwekgelçilikdir. Garranyňyzda rak keseline ýolugmak mümkinçiligi artýar.

Döş keseli üçin tamoksifeni kabul etmek ýa-da diňe estrogen kabul etmek (progesteronsyz) endometrial düwnük töwekgelçiligini ýokarlandyryp biler.

Tamoksifen bilen bejergi alýan döş rak kesellerinde endometrial rak döräp biler. Bu dermany kabul eden we adaty bolmadyk waginal ganamagy bolan näsag, dowamly synagdan geçmeli we zerur bolsa endometrial astar biopsiýasy bolmaly. Diňe estrogen (käbir rak keselleriniň ösmegine täsir edip biljek gormon) alýan aýallarda endometrial düwnük töwekgelçiligi hem ýokarlanýar. Estrogeni progesteron (başga bir gormon) bilen birleşdirmek, aýalyň endometrial düwnük töwekgelçiligini ýokarlandyrmaýar.

Endometrial rak keseliniň alamatlary adaty bolmadyk waginal gan akmagy ýa-da çanakdaky agyrylary öz içine alýar.

Bu we beýleki alamatlar we alamatlar endometrial rak ýa-da başga şertler sebäpli döräp biler. Aşakdakylardan biri bar bolsa, lukmanyňyz bilen habarlaşyň:

• Waginal gan akma ýa-da aýbaşy (döwür) bilen baglanyşykly däl.

• Menopauzadan soň waginal gan akma.

• Kyn ýa-da agyryly peşew.

• Jynsy gatnaşykda agyry.

• Çanaklykdaky agyry.

Endometriumy barlaýan synaglar endometrial rak keselini anyklamak (tapmak) we diagnoz goýmak üçin ulanylýar.

Endometrial rak ýatgynyň içinde başlanýandygy sebäpli, adatça Pap barlagynyň netijelerinde görünmeýär. Şol sebäpli, endometrial dokumanyň bir nusgasy aýrylyp, rak öýjüklerini gözlemek üçin mikroskopda barlanmalydyr. Aşakdaky proseduralardan biri ulanylyp bilner:

• Endometrial biopsiýa: ervatgynyň ýatgysyna we ýatgysyna inçe, çeýe turba salmak arkaly endometriumdan (ýatgynyň içki gatlagy) dokumanyň aýrylmagy. Turba endometriumdan az mukdarda dokumany ýuwaşlyk bilen döwmek we dokumanyň nusgalaryny aýyrmak üçin ulanylýar. Patolog, rak öýjüklerini gözlemek üçin dokumany mikroskop astynda görýär.

• Dilatasiýa we örtük: dokumanyň nusgalaryny ýatgynyň içki gatlagyndan aýyrmagyň tertibi. Ervatgynyň ýatgysy gysylýar we dokumany aýyrmak üçin ýatgyda bir çorba (çemçe şekilli gural) goýulýar. Dokumanyň nusgalary keseliň alamatlary üçin mikroskopda barlanýar. Bu prosedura D&C hem diýilýär.

Dilatasiýa we örtük (D we C). Ervatgynyň ýatgysyna (birinji panel) seretmek üçin giňeltmek üçin wagina spekulýasiýa girizilýär. Ervatgynyň ýatagyny giňeltmek üçin dilator ulanylýar (orta panel). Adaty bolmadyk dokumany (soňky panel) ýok etmek üçin ýatgynyň ýatgysyna ýatgynyň içine bir kuret goýulýar.

• Gisteroskopiýa: anatgynyň içindäki adaty bolmadyk ýerler üçin seretmegiň tertibi. Gisteroskop, ýatgy we ýatgy arkaly ýatgynyň içine goýulýar. Gisteroskop, yşyk we görmek üçin linzaly inçe, turba meňzeş gural. Şeýle hem, rak keseliniň alamatlary üçin mikroskopda barlanýan dokuma nusgalaryny aýyrmak üçin gural bolup biler.

Endometrial rak keselini anyklamak üçin ulanylýan beýleki synaglar we proseduralar aşakdakylary öz içine alýar:

• Fiziki synag we taryh: Saglygyň umumy alamatlaryny barlamak, bedeniň ýa-da adaty bolmadyk başga bir zadyň alamatlaryny barlamak üçin bedeniň synagy. Şeýle hem hassanyň saglyk endikleriniň taryhy, geçmişdäki keseller we bejergiler öwreniler.

• Transwaginal ultrases barlagy: Waginany, ýatgy, fallop turbalaryny we öt haltasyny barlamak üçin ulanylýan prosedura. Ultrases ses geçiriji (zond) waginanyň içine salynýar we içerki dokumalardan ýa-da organlardan ýokary energiýa ses tolkunlaryny (ultrases) çykarmak we ýaňlanmak üçin ulanylýar. Eho, sonogram diýilýän beden dokumalarynyň suratyny emele getirýär. Lukman sonogramma seredip çişleri kesgitläp biler.

Transwaginal ultrases. Kompýutere birikdirilen ultrases barlagy waginanyň içine salynýar we dürli organlary görkezmek üçin ýuwaşlyk bilen hereket edýär. Synag, sonogramma (kompýuter suraty) emele getirýän sesleri çykarmak üçin içki organlardan we dokumalardan ses tolkunlaryny çykarýar.

Käbir faktorlar çaklama (dikeldiş mümkinçiligi) we bejerginiň usullaryna täsir edýär.

Kesgitlemek (dikeldiş mümkinçiligi) we bejeriş usullary aşakdakylara baglydyr:

• Düwnük keseli (diňe endometriumda bolsun, ýatgy diwaryny öz içine alýar ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrady).

• Rak öýjükleriniň mikroskop astynda nähili görünýändigi.

• Rak öýjüklerine progesteron täsir edýärmi.

Endometrial rak adatça bejerilip bilner, sebäbi adatça ir diagnoz goýulýar.

Käbir faktorlar çaklama (dikeldiş mümkinçiligi) we bejerginiň usullaryna täsir edýär.

Kesgitlemek (dikeldiş mümkinçiligi) we bejeriş usullary aşakdakylara baglydyr:

• Düwnük keseli (diňe endometriumda bolsun, ýatgy diwaryny öz içine alýar ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrady).

• Rak öýjükleriniň mikroskop astynda nähili görünýändigi.

• Rak öýjüklerine progesteron täsir edýärmi.

Endometrial rak adatça bejerilip bilner, sebäbi adatça ir diagnoz goýulýar.

Endometrial düwnük tapgyrlary

Esasy pikirler

• Endometrial rak keseli anyklanylandan soň, düwnük öýjükleriniň ýatgyda ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrandygyny anyklamak üçin synaglar geçirilýär.

• Rakyň bedende ýaýramagynyň üç usuly bar.

• Rak, başlanan ýerinden bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrap biler.

• Endometrial rak üçin aşakdaky tapgyrlar ulanylýar:

• I Tapgyr

• II Tapgyr

• III Tapgyr

• IV Tapgyr

• Endometrial rak bejergisi üçin aşakdaky ýaly toparlara bölünip bilner:

• Pes töwekgelçilikli endometrial rak

• Endokary töwekgelçilikli endometrial rak

Endometrial rak keseli anyklanylandan soň, düwnük öýjükleriniň ýatgyda ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrandygyny anyklamak üçin synaglar geçirilýär.

Rakyň ýatgynyň içinde ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrandygyny ýa-da ýokdugyny anyklamak üçin ulanylýan amal sahna diýilýär. Sahnadan ýygnan maglumatlar keseliň tapgyryny kesgitleýär. Bejergini meýilleşdirmek üçin basgançagy bilmek möhümdir. Sahnalaşdyryş işinde käbir synaglar we proseduralar ulanylýar. Gisterektomiýa (ýatgy aýrylýan operasiýa) adatça endometrial rak keselini bejermek üçin ediler. Dokumanyň nusgalary ýatgynyň töwereginden alynýar we rak keseliniň ýaýrandygyny ýa-da ýokdugyny anyklamak üçin mikroskopda barlanýar.

Sahna sahnasynda aşakdaky amallar ulanylyp bilner:

• Çanaklyk synagy: Waginanyň, ýatgynyň, ýatgynyň, fallop turbalarynyň, ýumurtgalaryň we rektumyň synagy. Waginada spekulum goýulýar we lukman ýa-da şepagat uýasy keseliň alamatlary üçin waginada we ýatgyda seredýär. Ervatgynyň ýatgysynyň papagy adatça geçirilýär. Lukman ýa-da şepagat uýasy, bir eliň bir ýa-da iki ýaglanan, ellik barmaklaryny waginanyň içine salýar we ýatgynyň we ýumurtgalaryň ululygyny, görnüşini we ýagdaýyny duýmak üçin beýleki elini aşgazanyň aşagyna goýýar. Lukman ýa-da şepagat uýasy bölek ýa-da adaty bolmadyk ýerleri duýmak üçin rektuma ýaglanan, ellikli barmagy hem goşýar.

Çanak synagy. Lukman ýa-da şepagat uýasy bir eliň bir ýa-da iki ýaglanan, ellik barmaklaryny waginanyň içine salýar we beýleki eli bilen aşgazanyň aşaky bölegine basýar. Bu ýatgynyň we ýumurtgalygyň ululygyny, görnüşini we ýagdaýyny duýmak üçin edilýär. Wagina, ýatgy, fallop turbalary we rektum hem barlanýar.

• Gursak rentgen: Döşüň içindäki organlaryň we süňkleriň rentgen şöhlesi. Rentgen, bedeniň içindäki ýerleri surata düşürip, bedene we filme geçip bilýän energiýa şöhlesiniň bir görnüşidir.

• KT gözlemek (CAT skaner): Dürli burçlardan alnan bedeniň içindäki ýerleri jikme-jik suratlandyrýan bir prosedura. Suratlar rentgen enjamyna birikdirilen kompýuter tarapyndan ýasaldy. Boýag damara sanjym edilip ýa-da organlaryň ýa-da dokumalaryň has aýdyň görünmegine kömek etmek üçin ýuwudylyp bilner. Bu prosedura hasaplanan tomografiýa, kompýuterleşdirilen tomografiýa ýa-da kompýuterleşdirilen eksenel tomografiýa hem diýilýär.

• MRI (magnit-rezonans tomografiýasy): Bedeniň içindäki ýerleri jikme-jik suratlandyrmak üçin magnit, radio tolkunlary we kompýuter ulanýan prosedura. Bu prosedura ýadro magnit-rezonans tomografiýasy (NMRI) hem diýilýär.

• PET skaneri (pozitron emissiýa tomografiýa skaneri): Bedende zyýanly çiş öýjüklerini tapmagyň tertibi. Az mukdarda radioaktiw glýukoza (şeker) damara sanjym edilýär. PET skaneri bedeniň daşyndan aýlanýar we glýukozanyň bedende nirede ulanylýandygyny suratlandyrýar. Zyýanly çiş öýjükleri, has işjeň we adaty öýjüklerden has köp glýukoza alýandygy sebäpli suratda has aýdyň görünýär.

• Limfa düwünleriniň bölünişi: Limfa düwünleriniň çanaklyk ýerinden çykarylýan we rak keseliniň alamatlary üçin mikroskopda dokumanyň nusgasy barlanylýan hirurgiki amal. Bu amal limfadenektomiýa hem diýilýär.

Rakyň bedende ýaýramagynyň üç usuly bar.

Rak dokuma, limfa ulgamy we gan arkaly ýaýrap biler:

• Dokma. Rak ýakyn ýerlere ulalmak bilen başlanan ýerinden ýaýraýar.

• Limfa ulgamy. Rak limfa ulgamyna girmek bilen başlanan ýerinden ýaýraýar. Düwürtik limfa damarlaryndan bedeniň beýleki ýerlerine geçýär.

• Gan. Rak gana girip başlan ýerinden ýaýraýar. Rak gan damarlaryndan bedeniň beýleki ýerlerine geçýär.

Rak, başlanan ýerinden bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrap biler.

Rak bedeniň başga bir bölegine ýaýranda, oňa metastaz diýilýär. Düwürtik öýjükleri başlanan ýerinden (esasy çiş) aýrylýar we limfa ulgamy ýa-da gany arkaly syýahat edýär.

• Limfa ulgamy. Rak limfa ulgamyna girýär, limfa damarlaryndan geçýär we bedeniň başga bir böleginde çiş (metastatiki çiş) emele getirýär.

• Gan. Rak gana girýär, gan damarlaryndan geçýär we bedeniň başga bir böleginde çiş (metastatiki çiş) emele getirýär.

Metastatiki çiş, esasy çiş bilen birmeňzeş rak görnüşidir. Mysal üçin, endometrial rak öýkenine ýaýrasa, öýkeniň düwnük öýjükleri aslynda endometrial rak öýjükleridir. Bu kesel öýken ragy däl-de, metastatiki endometrial rakdyr.

Endometrial rak üçin aşakdaky tapgyrlar ulanylýar:

I Tapgyr

IA tapgyr we IB endometrial rak. IA tapgyrynda, düwnük endometriumda ýa-da miometriumyň (ýatgynyň myşsa gatlagy) ýarysyndan az bolýar. IB tapgyrynda, düwnük ýarym ýa-da has köp miýometriýa ýaýrady.

I etapda, düwnük diňe ýatgyda bolýar. I basgançak, rak keseliniň näderejede ýaýrandygyna esaslanyp IA we IB tapgyrlaryna bölünýär.

• IA Tapgyr: Rak endometriumda ýa-da miometriumyň (ýatgynyň myşsa gatlagy) ýarysyndan az bolýar.

• Tapgyr IB: Rak miometriuma ýarym ýa-da has köp ýaýrady.

II Tapgyr

II Tapgyr endometrial rak. Düwnük ýatgysynyň birleşdiriji dokumalaryna ýaýrady, ýöne ýatgynyň daşynda ýaýramady.

II tapgyra, düwnük ýatgysynyň birleşdiriji dokumalaryna ýaýrady, ýöne ýatgynyň daşynda ýaýramady.

III Tapgyr

III tapgyra, düwnük ýatgydan we ýatgydan, ýöne çanaklygyň daşyndan ýaýramady. III etap, düwnük keseliniň näderejede ýaýrandygyna esaslanyp, IIIA, IIIB we IIIC tapgyrlara bölünýär.

• IIIA tapgyra: Düwnük ýatgynyň daşky gatlagyna we / ýa-da fallop turbalaryna, ýumurtgalyklara we ýatgynyň baglaryna ýaýrady.

III etap endometrial rak. Rak ýatgynyň daşky gatlagyna we / ýa-da fallop turbalaryna, ýumurtgalyklara ýa-da ýatgynyň baglaryna ýaýrady.

• IIIB Tapgyr: Rak waginada we / ýa-da parametriuma (birleşdiriji dokuma we ýatgynyň töweregindäki ýag) ýaýrady.

IIIB etap endometrial rak. Düwürtik wagina we / ýa-da parametrlere (ýatgy we ýatgynyň töweregindäki birleşdiriji dokuma we ýag) ýaýrady.

• II tapgyr: Düwürtik çanakdaky limfa düwünlerine we / ýa-da aortanyň töweregine ýaýrady (ýürekden gan daşaýan bedeniň iň uly arteriýasy).

II tapgyra endometrial rak. Düwürtik çanakdaky we / ýa-da aortanyň töweregindäki limfa düwünlerine ýaýrady (ýürekden gan daşaýan bedeniň iň uly arteriýasy).

IV Tapgyr

IV tapgyra, düwnük çanagynyň daşyna ýaýrady. IV tapgyra, rak keseliniň näderejede ýaýrandygyna baglylykda IVA we IVB tapgyrlara bölünýär.

• IVA Tapgyr: Rak, öt halta we / ýa-da içege diwaryna ýaýrady.

IVA etap endometrial rak. Düwürtik öt halta we / ýa-da içege ýaýrady.

• IVB Tapgyr: Düwürtik bedeniň beýleki ýerlerine, şol sanda garyn we / ýa-da içegäniň limfa düwünlerine ýaýrady.

IVB etap endometrial rak. Düwürtik, garyn we / ýa-da içegedäki limfa düwünleri ýaly çanaklygyň daşyndaky bedenlere ýaýrady.

Endometrial rak bejergisi üçin aşakdaky ýaly toparlara bölünip bilner:

Pes töwekgelçilikli endometrial rak

1-nji we 2-nji synplarda çişler adatça pes töwekgelçilikli hasaplanýar. Adatça bedeniň beýleki ýerlerine ýaýramaýarlar.

Endokary töwekgelçilikli endometrial rak

3-nji derejeli çişler ýokary töwekgelçilikli hasaplanýar. Olar köplenç bedeniň beýleki ýerlerine ýaýraýarlar. Eratgy papillary seroz, arassa öýjük we karsinosarkoma 3-nji synp hasaplanýan endometrial rak keseliniň üç görnüşidir.

Gaýtalanýan endometrial rak

Endometrial rak, bejergiden soň gaýtalanýan (gaýdyp gelýän) rakdyr. Rak ýatgyda, çanaklykda, garnyň limfa düwünlerinde ýa-da bedeniň beýleki ýerlerinde gaýdyp biler.

Bejergi wariantyna syn

Esasy pikirler

• Endometrial rak keseli bilen bejermegiň dürli görnüşleri bar.

• Adaty bejerginiň bäş görnüşi ulanylýar:

• Operasiýa

• Radiasiýa bejergisi

• Himiýa bejergisi

• Gormon bejergisi

• Maksatly bejergi

• Bejerginiň täze görnüşleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär.

• Endometrial rak keselini bejermek ters täsirleri döredip biler.

• Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler.

• Näsaglar rak keselini bejermekden ozal, wagtynda ýa-da soň kliniki synaglara girip bilerler.

• Gözegçilik synaglary zerur bolup biler.

Endometrial rak keseli bilen bejermegiň dürli görnüşleri bar.

Endometrial rak keseli bilen bejermegiň dürli görnüşleri bar. Käbir bejergiler adaty (häzirki ulanylýan bejergi), käbirleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär. Bejergi kliniki synagy, häzirki bejergileri gowulaşdyrmak ýa-da düwnük keseli bilen kesellänler üçin täze bejergiler barada maglumat almak üçin niýetlenen gözleg işidir. Kliniki synaglar täze bejerginiň adaty bejergiden has gowudygyny görkezende, täze bejergi adaty bejergä öwrülip biler. Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler. Käbir kliniki synaglar diňe bejergini başlamadyk hassalar üçin açykdyr.

Adaty bejerginiň bäş görnüşi ulanylýar:

Operasiýa

Operasiýa (operasiýada rak keselini aýyrmak) endometrial rak üçin iň köp ýaýran bejergidir. Aşakdaky hirurgiki amallar ulanylyp bilner:

• Jemi histerektomiýa: ervatgy, ýatgysyny hem goşmak üçin ýatgy. Eratgy we ýatgy ýatgydan çykarylsa, operasiýa waginal histerektomiýa diýilýär. Eratgy we ýatgy ýatgydaky uly kesik (kesilen) arkaly çykarylsa, operasiýa umumy garyn histerektomiýasy diýilýär. Eratgy we ýatgy ýatgy, laparoskopyň kömegi bilen garnyň kiçijik kesilmegi (kesilmegi) arkaly çykarylsa, operasiýa umumy laparoskopik histerektomiýa diýilýär.

Gisterektomiýa. Eratgy, beýleki organlar ýa-da dokumalar bilen ýa-da bolmazdan hirurgiki usulda aýrylýar. Jemi histerektomiýada ýatgy we ýatgy aýrylýar. Salpingo-ooforektomiýa bilen umumy histerektomiýada, a) ýatgy we bir (bir taraplaýyn) ýumurtgalyk we fallop turbasy aýrylýar; ýa-da (b) ýatgy we goşmaça (ikitaraplaýyn) ýumurtgalyklar we fallop turbalary aýrylýar. Radikal histerektomiýada ýatgy, ýatgy, ýatgy, iki ýumurtga, ikisi hem fallop turbalary we ýakyn dokumalar aýrylýar. Bu amallar pes transvers kesiş ýa-da wertikal kesiş arkaly amala aşyrylýar.

• Ikitaraplaýyn salpingo-ooforektomiýa: ovumurtgalary we fallop turbalaryny aýyrmak üçin hirurgiýa.

• Radikal histerektomiýa: eratgy, ýatgy we ýatgynyň bir bölegini aýyrmak üçin hirurgiýa. Şeýle hem ýumurtgalyklar, fallop turbalary ýa-da golaýdaky limfa düwünleri aýrylyp bilner.

• Limfa düwünleriniň bölünişi: Limfa düwünleriniň çanaklyk ýerinden çykarylýan we rak keseliniň alamatlary üçin mikroskopda dokumanyň nusgasy barlanylýan hirurgiki amal. Bu amal limfadenektomiýa hem diýilýär.

Lukman operasiýa wagtynda görüp boljak ähli rak keselini aýyrandan soň, käbir hassalara galan islendik rak öýjüklerini öldürmek üçin operasiýadan soň radiasiýa bejergisi ýa-da gormon bejergisi berilip bilner. Operasiýadan soň, düwnük keseliniň gaýdyp gelmek howpuny peseltmek üçin berilýän bejergä, goşmaça bejergi diýilýär.

Radiasiýa bejergisi

Radiasiýa bejergisi, düwnük öýjüklerini öldürmek ýa-da ösmezligi üçin ýokary energiýa rentgen şöhlelerini ýa-da beýleki radiasiýa görnüşlerini ulanýan rak keselidir. Radiasiýa bejergisiniň iki görnüşi bar:

• Daşarky radiasiýa bejergisi, rak keseline radiasiýa ibermek üçin bedeniň daşyndaky maşyny ulanýar.

• Içerki radiasiýa bejergisi, düwnük keseline gönüden-göni ýa-da ýakyn ýerde ýerleşýän iňňelerde, tohumlarda, simlerde ýa-da kateterlerde möhürlenen radioaktiw maddany ulanýar.

Radiasiýa bejergisiniň berilmegi, bejerilýän rak keseliniň görnüşine we tapgyryna baglydyr. Daşarky we içki radiasiýa bejergisi endometrial rak keselini bejermek üçin ulanylýar, simptomlary aýyrmak we ýaşaýşyň hilini ýokarlandyrmak üçin pallatiw bejergi hökmünde hem ulanylyp bilner.

Himiýa bejergisi

Himioterapiýa, öýjükleri öldürmek ýa-da öýjükleriň bölünmegini togtatmak bilen, düwnük öýjükleriniň ösüşini duruzmak üçin dermanlary ulanýan rak keselidir. Himiýa bejergisi agzy bilen kabul edilende ýa-da damara ýa-da myşsa sanjylanda, dermanlar gana girýär we bedeniň hemme ýerinde düwnük öýjüklerine baryp biler (ulgamlaýyn himiýa bejergisi). Himiýa bejergisi gönüden-göni serebrospinal suwuklyga, bir organa ýa-da garyn ýaly beden boşlugyna ýerleşdirilende, dermanlar esasan şol ýerlerdäki rak öýjüklerine täsir edýär (sebit himiýa bejergisi).

Himiýa bejergisiniň berilmegi, bejerilýän düwnük görnüşine we tapgyryna baglydyr.

Gormon bejergisi

Gormon bejergisi gormonlary aýyrýan ýa-da olaryň hereketini bökdeýän we rak öýjükleriniň ösmeginiň öňüni alýan rak keselidir. Gormonlar bedendäki bezler tarapyndan ýasalan we ganda aýlanýan maddalardyr. Käbir gormonlar belli bir rak keseliniň ösmegine sebäp bolup biler. Synaglar, gormonlaryň (reseptorlary) birikdirip biljek ýerleriniň bardygyny görkezýän bolsa, gormonlaryň önümçiligini azaltmak ýa-da işlemeginiň öňüni almak üçin dermanlar, hirurgiýa ýa-da radiasiýa bejergisi ulanylýar.

Maksatly bejergi

Maksatly bejergi, adaty öýjüklere zyýan bermezden, belli bir düwnük öýjüklerini kesgitlemek we olara hüjüm etmek üçin neşe serişdelerini ýa-da beýleki maddalary ulanýan bejerginiň bir görnüşidir. Monoklonal antikorlar, mTOR inhibitorlary we signal geçiriji ingibitorlar endometrial rak keselini bejermek üçin ulanylýan maksatly bejerginiň üç görnüşidir.

• Monoklonal antikor bejergisi, immunitet öýjüginiň bir görnüşinden laboratoriýada öndürilen antikorlary ulanýan rak keselidir. Bu antikorlar, düwnük öýjüklerindäki ýa-da rak öýjükleriniň ösmegine kömek edip biljek adaty maddalary kesgitläp biler. Antikorlar maddalara birikýär we düwnük öýjüklerini öldürýär, ösmegini bökdeýär ýa-da ýaýramagynyň öňüni alýar. Monoklonal antikorlara infuziýa berilýär. Aloneeke ulanylyp ýa-da neşe serişdelerini, toksinleri ýa-da radioaktiw materiallary gönüden-göni rak öýjüklerine daşamak üçin ulanylyp bilner. Bewacizumab III, IV basgançak we gaýtalanýan endometrial rak keselini bejermek üçin ulanylýar.

• mTOR inhibitorlary öýjükleriň bölünişine gözegçilik etmäge kömek edýän mTOR atly belogy bloklaýar. mTOR inhibitorlary, düwnük öýjükleriniň ösmeginiň öňüni alyp biler we çişleriň ösmegi üçin zerur bolan täze gan damarlarynyň ösmeginiň öňüni alyp biler. Everolimus we ridaforalimus III, IV tapgyr we gaýtalanýan endometrial rak keselini bejermek üçin ulanylýar.

• Signal transduksiýa inhibitorlary bir molekuladan öýjügiň içinde geçýän signallary bloklaýar. Bu duýduryşlary petiklemek rak öýjüklerini öldürip biler. Metformin III, IV tapgyr we gaýtalanýan endometrial rak keselini bejermek üçin öwrenilýär.

Bejerginiň täze görnüşleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär.

Kliniki synaglar barada maglumat NCI web sahypasyndan alyp bilersiňiz.

Endometrial rak keselini bejermek ters täsirleri döredip biler.

Düwnük keseliniň bejergisiniň netijesinde ýüze çykýan zyýanly täsirler barada has giňişleýin maglumat üçin “Side Effects” sahypasyna serediň.

Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler.

Käbir hassalar üçin kliniki synaga gatnaşmak iň oňat bejergi usuly bolup biler. Kliniki synaglar rak keselini öwrenmek prosesiniň bir bölegidir. Täze düwnük bejergisiniň howpsuz we täsirli ýa-da adaty bejergiden has gowudygyny anyklamak üçin kliniki synaglar geçirilýär.

Düwnük keselini bejermek üçin häzirki zaman bejergileriň köpüsi öňki kliniki synaglara esaslanýar. Kliniki synaga gatnaşýan hassalar adaty bejergini alyp bilerler ýa-da täze bejergini ilkinji bolup bilerler.

Kliniki synaglara gatnaşýan hassalar geljekde rak keseliniň bejergisini gowulaşdyrmaga kömek edýär. Kliniki synaglar täsirli täze bejergilere alyp barmasa-da, köplenç möhüm soraglara jogap berýärler we gözlegleri öňe sürmäge kömek edýärler.

Näsaglar rak keselini bejermekden ozal, wagtynda ýa-da soň kliniki synaglara girip bilerler.

Käbir kliniki synaglarda diňe bejergini almadyk hassalar bar. Beýleki synaglar, rak keseli gowulaşmadyk hassalar üçin bejergileri barlaýar. Şeýle hem, rak keseliniň gaýtalanmagynyň (gaýdyp gelmeginiň) öňüni almak ýa-da rak keselini bejermegiň zyýanly täsirlerini azaltmak üçin täze usullary barlaýan kliniki synaglar bar.

Clinurduň köp ýerinde kliniki synaglar geçirilýär. NCI tarapyndan goldanýan kliniki synaglar baradaky maglumatlary NCI-iň kliniki synag gözleg sahypasynda tapyp bilersiňiz. Beýleki guramalar tarapyndan goldanýan kliniki synaglary ClinicalTrials.gov web sahypasynda tapyp bilersiňiz.

Gözegçilik synaglary zerur bolup biler.

Düwnük keselini anyklamak ýa-da rak keseliniň tapgyryny anyklamak üçin geçirilen synaglaryň käbiri gaýtalanyp biler. Bejerginiň näderejede işleýändigini görmek üçin käbir synaglar gaýtalanar. Bejergini dowam etdirmek, üýtgetmek ýa-da bes etmek baradaky kararlar bu synaglaryň netijelerine esaslanyp biler.

Käbir synaglar bejergi gutarandan soň wagtal-wagtal geçirilmegini dowam etdirer. Bu synaglaryň netijesi, ýagdaýyňyzyň üýtgändigini ýa-da rak keseliniň gaýtalanandygyny görkezip biler (gaýdyp geliň). Bu synaglara käwagt yzarlaýyş synaglary ýa-da barlaglar diýilýär.

Tapgyr boýunça bejeriş usullary

Bu bölümde

• I Tapgyr we II Tapgyr Endometrial Rak

• III Tapgyr, IV Tapgyr we gaýtalanýan endometrial rak

Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.

I Tapgyr we II Tapgyr Endometrial Rak

Pes töwekgelçilikli endometrial rak (1-nji synp ýa-da 2-nji synp)

Pes töwekgelçilikli I endometrial rak we II tapgyr endometrial rak keselini bejermek aşakdakylary öz içine alyp biler:

• Operasiýa (umumy histerektomiýa we ikitaraplaýyn salpingo-ooforektomiýa). Çanakdaky we garyn içindäki limfa düwünleri hem aýrylyp, mikroskopda rak öýjüklerini barlamak üçin seredilip bilner.

• Içerki radiasiýa bejergisi bilen hirurgiýa (umumy histerektomiýa we ikitaraplaýyn salpingo-ooforektomiýa, çanakdaky we garyn limfa düwünleri aýrylmazdan ýa-da aýrylmazdan). Käbir ýagdaýlarda içerki radiasiýa bejergisiniň ýerine çanaklyga daşarky radiasiýa bejergisi ulanylyp bilner.

• Operasiýa edip bilmeýän hassalar üçin diňe radiasiýa bejergisi.

• Täze himiýa terapiýa düzgüniniň kliniki synagy.

Eger düwnük ýatgysyna ýaýran bolsa, ikitaraplaýyn salpingo-ooforektomiýa bilen düýpli histerektomiýa edilip bilner.

Endokary töwekgelçilikli endometrial rak (3-nji synp)

Endokary töwekgelçilikli I endometrial rak we II tapgyr endometrial rak keselini bejermek aşakdakylary öz içine alyp biler:

• Operasiýa (radikal histerektomiýa we ikitaraplaýyn salpingo-ooforektomiýa). Çanakdaky we garyn içindäki limfa düwünleri hem aýrylyp, mikroskopda rak öýjüklerini barlamak üçin seredilip bilner.

• Operasiýa (radikal histerektomiýa we ikitaraplaýyn salpingo-ooforektomiýa), soň bolsa himiýa bejergisi we käwagt radiasiýa bejergisi.

• Täze himiýa terapiýa düzgüniniň kliniki synagy.

Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.

III Tapgyr, IV Tapgyr we gaýtalanýan endometrial rak

III basgançak endometrial rak, IV basgançak endometrial rak we gaýtalanýan endometrial rak keselini bejermek aşakdakylary öz içine alyp biler:

• Operasiýa (radikal histerektomiýa we çanakdaky limfa düwünlerini aýyrmak, rak öýjüklerini barlamak üçin mikroskopda görmek üçin), soň bolsa kömekçi himiýa terapiýasy we / ýa-da radiasiýa bejergisi.

• Operasiýa edip bilmeýän hassalar üçin himiýa bejergisi we içerki we daşarky radiasiýa bejergisi.

• Operasiýa ýa-da radiasiýa bejergisi bolup bilmeýän hassalar üçin gormon bejergisi.

• MTOR inhibitorlary (everolimus ýa-da ridaforolimus) ýa-da monoklonal antikor (bewasizumab) bilen maksatly bejergi.

• Öňdebaryjy ýa-da gaýtalanýan endometrial rak keseli bolan mTOR inhibitory (everolimus) ýa-da signal geçiriji inhibitory (metformin) we / ýa-da gormon bejergisi ýaly birleşdirilen himiýa bejergisini, maksatly bejergini öz içine alyp biljek täze bejeriş tertibiniň kliniki synagy.

Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.

Endometrial düwnük hakda has giňişleýin öwrenmek üçin

Endometrial rak keseli barada Milli düwnük institutyndan has giňişleýin maglumat üçin aşakdakylara serediň:

• Eratgynyň düwnük keseliniň baş sahypasy

• Endometrial düwnük keseliniň öňüni almak

• Endometrial rak keseli

• Döş keseli üçin gormon bejergisi

Rak keseliniň umumy maglumatlary we Milli düwnük institutynyň beýleki çeşmeleri üçin aşakdakylara serediň:

• Rak hakda

• Sahna

• Himiýa bejergisi we siz: Düwnük keseli üçin goldaw

• Radiasiýa bejergisi we siz: Düwnük keseli üçin goldaw

• Düwnük keseli

• Lukmandan düwnük keseli barada soraglar

• Halas bolanlar we terbiýeçiler üçin