Görnüşleri / miýeloma / näsag / myeloma-bejergi-pdq
Mazmuny
- 1 Plazma öýjük neoplazmalary (köp miýelomany goşmak bilen) bejermek (®) atiPatient wersiýasy
- 1.1 Plazma öýjük neoplazmalary barada umumy maglumat
- 1.2 Plazma öýjük neoplazmalarynyň tapgyrlary
- 1.3 Bejergi wariantyna syn
- 1.4 Bellenmedik ähmiýetiň monoklonal gammopatiýasyny bejermek
- 1.5 Süňk izolirlenen plazmasitomany bejermek
- 1.6 Extramedullary plazmasitomany bejermek
- 1.7 Köp miýelomany bejermek
- 1.8 Gaýtalanan ýa-da çydamly köp miýelomany bejermek
- 1.9 Plazma öýjük neoplazmalary hakda has giňişleýin öwrenmek üçin
Plazma öýjük neoplazmalary (köp miýelomany goşmak bilen) bejermek (®) atiPatient wersiýasy
Plazma öýjük neoplazmalary barada umumy maglumat
Esasy pikirler
- Plazma öýjükleriniň täze döremegi, bedeniň aşa köp plazma öýjüklerini döredýän keselleridir.
- Plazma öýjük neoplazmalary oňat (rak däl) ýa-da zyýanly (rak) bolup biler.
- Plazma öýjük neoplazmalarynyň birnäçe görnüşi bar.
- Kesgitlenmedik monoklonal gammopatiýa (MGUS)
- Plazmasitoma
- Birnäçe miýeloma
- Birnäçe miýeloma we beýleki plazma öýjük neoplazmalary amiloidoz diýilýän ýagdaýa sebäp bolup biler.
- Ageaş, plazma öýjükleriniň döremeginiň töwekgelçiligine täsir edip biler.
- Gany, süňk ýiligini we peşewi barlaýan synaglar köp miýeloma we beýleki plazma öýjükleriniň täze döremegine diagnoz goýmak üçin ulanylýar.
- Käbir faktorlar çaklama (dikeldiş mümkinçiligi) we bejerginiň usullaryna täsir edýär.
Plazma öýjükleriniň täze döremegi, bedeniň aşa köp plazma öýjüklerini döredýän keselleridir.
Plazma öýjükleri süňk ýiliginde emele gelýän ak gan öýjüginiň B limfositlerinden (B öýjüklerinden) ösýär. Adatça, bakteriýalar ýa-da wiruslar bedene girende, B öýjükleriniň käbiri plazma öýjüklerine öwrüler. Plazma öýjükleri bakteriýalara we wiruslara garşy göreşmek, ýokançlygy we keseli duruzmak üçin antikorlary ýasaýar.

Plazma öýjük neoplazmalary, adaty bolmadyk plazma öýjükleriniň ýa-da miýeloma öýjükleriniň süňklerinde ýa-da bedeniň ýumşak dokumalarynda çiş emele getirýän kesellerdir. Plazma öýjükleri, beden tarapyndan zerur däl we ýokançlyga garşy kömek etmeýän M belogy diýilýän antikor belogyny ýasaýarlar. Bu antikor beloklary süňk ýiliginde emele gelýär we ganyň galyňlaşmagyna ýa-da böwreklere zeper ýetirip biler.
Plazma öýjük neoplazmalary oňat (rak däl) ýa-da zyýanly (rak) bolup biler.
Kesgitli ähmiýete eýe bolan monoklonal gammopatiýa (MGUS) rak däl, ýöne düwnük bolup biler. Plazma öýjük neoplazmalarynyň aşakdaky görnüşleri rakdyr:
- Limfoplazmasitiki lenfoma. (Has giňişleýin maglumat üçin ulularyň Hodgkin däl lenfoma bejergisine serediň.)
- Plazmasitoma.
- Birnäçe miýeloma.
Plazma öýjük neoplazmalarynyň birnäçe görnüşi bar.
Plazma öýjük neoplazmalary aşakdakylary öz içine alýar:
Kesgitlenmedik monoklonal gammopatiýa (MGUS)
Plazma öýjük neoplazmasynyň bu görnüşinde süňk ýiliginiň 10% -den azy adaty bolmadyk plazma öýjüklerinden durýar we düwnük ýok. Adaty bolmadyk plazma öýjükleri adaty gan ýa-da peşew barlagy wagtynda tapylýan M belogyny döredýär. Näsaglaryň köpüsinde M belogynyň mukdary şol bir derejede galýar we alamatlar, alamatlar ýa-da saglyk problemalary ýok.
Käbir hassalarda MGUS soňam amiloidoz ýaly has çynlakaý ýagdaýa öwrülip ýa-da böwrek, ýürek ýa-da nerw bilen baglanyşykly problemalara sebäp bolup biler. MGUS birnäçe miýeloma, lenfoplazmasitiki lenfoma ýa-da dowamly lenfositik leýkemi ýaly rak keseline öwrülip biler.
Plazmasitoma
Plazma öýjük neoplazmasynyň bu görnüşinde adaty bolmadyk plazma öýjükleri (miýeloma öýjükleri) bir ýerde bolup, plazmasitoma diýilýän bir çiş emele getirýär. Käwagt plazmasitoma bejerilip bilner. Plazmasitomanyň iki görnüşi bar.
- Süňküň izolirlenen plazmasitomasynda süňkde bir plazma öýjükli çiş tapylýar, süňk ýiliginiň 10% -den azy plazma öýjüklerinden durýar we başga bir alamat ýok. Süňküň plazmasitomy köplenç köp miýeloma öwrülýär.
- Ekstramedulýar plazmasitomada bir plazma öýjükli çiş ýumşak dokumada bolýar, ýöne süňkde ýa-da süňk ýiliginde däl. Extramedullary plazmasitomalar köplenç bokurdagyň, tonziliň we paranazal sinuslaryň dokumalarynda emele gelýär.
Alamatlar we alamatlar çişiň nirededigine baglydyr.
- Süňkde plazmasitoma agyrylara ýa-da süňkleriň döwülmegine sebäp bolup biler.
- Softumşak dokumada çiş ýakyn ýerlere basyp, agyry ýa-da başga problemalara sebäp bolup biler. Mysal üçin, bokurdakdaky plazmasitoma ýuwutmagy kynlaşdyryp biler.
Birnäçe miýeloma
Birnäçe miýelomada adaty bolmadyk plazma öýjükleri (miýeloma öýjükleri) süňk ýiliginde emele gelýär we bedeniň köp süňklerinde çiş emele getirýär. Bu çişler süňk ýiligini ýeterlik sagdyn gan öýjüklerinden saklap biler. Adatça, süňk ýiligi ýetişen gan öýjükleriniň üç görnüşine öwrülýän baldak öýjüklerini (ýetişmedik öýjükleri) edýär:
- Bedeniň ähli dokumalaryna kislorod we beýleki maddalary daşaýan gyzyl gan öýjükleri.
- Infectionokançlyga we kesele garşy göreşýän ak gan öýjükleri.
- Gan dökülmesini emele getirýän trombositler.
Miýeloma öýjükleriniň sanynyň köpelmegi bilen gyzyl gan öýjükleri, ak gan öýjükleri we trombositler az bolýar. Miýeloma öýjükleri hem süňklere zeper ýetirýär we gowşadýar.
Käwagt köp miýeloma hiç hili alamat ýa-da alamat döretmeýär. Muňa köp miýelomany yslamak diýilýär. Gan ýa-da peşew barlagy başga bir ýagdaý üçin geçirilende tapylyp bilner. Alamatlar we alamatlar köp miýeloma ýa-da başga şertler sebäpli döräp biler. Aşakdakylardan biri bar bolsa, lukmanyňyz bilen habarlaşyň:
- Süňk agyry, esasanam arka ýa-da gapyrga.
- Ansatlyk bilen döwülýän süňkler.
- Belli bir sebäbe görä gyzzyrma ýa-da ýygy-ýygydan ýokaşma.
- Easyeňil gögermek ýa-da gan akmak.
- Dem almakda kynçylyk.
- Elleriň ýa-da aýaklaryň gowşaklygy.
- Özüňi gaty ýadaw duýmak.
Bir çiş süňklere zeper ýetirip, giperkalsemiýa (ganda aşa köp kalsiý) sebäp bolup biler. Bu, bedeniň köp agzalaryna, şol sanda böwreklere, nerwlere, ýürek, myşsalar we iýmit siňdiriş ulgamlaryna täsir edip, saglyk kynçylyklaryna sebäp bolup biler.
Giperkalemiýa aşakdaky alamatlara we alamatlara sebäp bolup biler:
- Işdäňi ýitirmek.
- Bulam-bujarlyk ýa-da gusmak.
- Suwsuzlyk duýmak.
- Freygy-ýygydan peşew etmek.
- Içege.
- Özüňi gaty ýadaw duýmak.
- Muskulyň gowşaklygy.
- Aladasyzlyk.
- Bulaşyklyk ýa-da pikirlenmekde kynçylyk.
Birnäçe miýeloma we beýleki plazma öýjük neoplazmalary amiloidoz diýilýän ýagdaýa sebäp bolup biler.
Seýrek ýagdaýlarda köp miýeloma periferiýa nerwleriniň (beýnide ýa-da oňurga ýiliginde bolmadyk nerwler) we organlaryň işlemegine sebäp bolup biler. Amiloidoz diýilýän ýagdaý sebäpli döräp biler. Antikor beloklary böwrek we ýürek ýaly periferiýa nerwlerinde we organlarynda birleşýär we birleşýär. Bu nerwleriň we organlaryň gaty bolmagyna we gerekli derejede işlemegine sebäp bolup biler.
Amiloidoz aşakdaky alamatlara we alamatlara sebäp bolup biler:
- Özüňi gaty ýadaw duýmak.
- Deride gyrmyzy tegmiller.
- Giňeldilen dil.
- Içgeçme.
- Bedeniňizdäki dokumalarda suwuklyk sebäpli döreýän çiş.
- Aýaklaryňyzda ýa-da aýagyňyzda gykylyk.
Ageaş, plazma öýjükleriniň döremeginiň töwekgelçiligine täsir edip biler.
Kesel almak töwekgelçiligiňizi artdyrýan islendik zada töwekgelçilik faktory diýilýär. Töwekgelçilik faktoryna eýe bolmak, düwnük keseliniň bardygyny aňlatmaýar; töwekgelçilik faktorlarynyň bolmazlygy, düwnük keseliniň bolmazlygyny aňlatmaýar. Töwekgelçilikli bolup bilersiňiz öýdýän bolsaňyz, lukman bilen gürleşiň.
Plazma öýjük neoplazmalary orta ýaşly ýa-da uly ýaşly adamlarda has ýygy duş gelýär. Birnäçe miýeloma we plazmasitoma üçin beýleki töwekgelçilik faktorlary aşakdakylary öz içine alýar:
- Gara bolmak.
- Erkek bolmak.
- MGUS ýa-da plazmasitomanyň şahsy taryhyna eýe bolmak.
- Radiasiýa ýa-da käbir himiki maddalara sezewar bolmak.
Gany, süňk ýiligini we peşewi barlaýan synaglar köp miýeloma we beýleki plazma öýjükleriniň täze döremegine diagnoz goýmak üçin ulanylýar.
Aşakdaky synaglar we proseduralar ulanylyp bilner:
- Fiziki synag we saglyk taryhy: Saglygyň umumy alamatlaryny barlamak, bedeniň ýa-da adaty bolmadyk başga bir zadyň alamatlaryny barlamak ýaly bedeniň synagy. Şeýle hem hassanyň saglyk endikleriniň taryhy, geçmişdäki keseller we bejergiler öwreniler.
- Gan we peşew immunoglobulini öwrenmek: Käbir antikorlaryň (immunoglobulinler) mukdaryny ölçemek üçin ganyň ýa-da peşew nusgasynyň barlanylýan prosedurasy. Birnäçe miýeloma üçin beta-2-mikroglobulin, M belogy, erkin ýagtylyk zynjyrlary we miýeloma öýjükleri tarapyndan öndürilen beýleki beloklar ölçenilýär. Bu maddalaryň adaty bolmadyk mukdary keseliň alamaty bolup biler.
- Süňk ýiliginiň ymtylyşy we biopsiýasy: Süňk ýiliginiň, ganyň we süňküň bölejigine ýa-da döş süňküne boş iňňe goýup, süňküň aýrylmagy. Patolog, adaty öýjükleri gözlemek üçin mikroskop astynda süňk ýiligini, gany we süňkleri görýär.
Süňk ýiliginiň ymtylyşy we biopsiýasy wagtynda aýrylan dokumalaryň nusgasynda aşakdaky synaglar geçirilip bilner:
- Sitogenetiki derňew: Süňk ýiliginiň nusgasyndaky öýjükleriň hromosomlary sanalýar we döwülýär, ýitýär, üýtgedilýär ýa-da goşmaça hromosomlar ýaly üýtgeşmeler barlanýar. Käbir hromosomlaryň üýtgemegi düwnük keseliniň alamaty bolup biler. Sitogenetiki derňew, rak keselini anyklamaga, bejergini meýilleşdirmäge ýa-da bejerginiň näderejede gowy işleýändigini anyklamaga kömek edýär.
- Balyk (situ gibridizasiýasynda floresan): Öýjüklerde we dokumalarda genlere ýa-da hromosomlara seretmek we sanamak üçin ulanylýan laboratoriýa synagy. Floresan boýaglary öz içine alýan DNK bölekleri laboratoriýada ýasalýar we näsagyň öýjükleriniň ýa-da dokumalarynyň nusgasyna goşulýar. Bu boýalan DNK bölekleri nusgadaky käbir genlere ýa-da hromosomlaryň ýerlerine birikdirilende, floresan mikroskopda seredilende ýanýar. Balyk synagy, düwnük keselini anyklamak we bejergini meýilleşdirmek üçin ulanylýar.
- Akym sitometriýasy: Bir nusgadaky öýjükleriň sanyny, nusgadaky janly öýjükleriň göterimini we öýjükleriň ululygy, görnüşi we çiş (ýa-da başga) bellikleriň bolmagy ýaly öýjükleriň käbir aýratynlyklaryny ölçän laboratoriýa synagy. öýjügiň üstü. Näsagyň süňk ýiliginiň nusgasyndaky öýjükler floresan boýag bilen boýalýar, suwuklyga ýerleşdirilýär we soňra ýagtylygyň şöhlesinden bir gezek geçýär. Synag netijeleri, floresan boýag bilen reňklenen öýjükleriň ýagtylyga nähili täsir edýändigine esaslanýar. Bu synag, leýkoz we lenfoma ýaly käbir düwnük kesellerini anyklamaga we dolandyrmaga kömek etmek üçin ulanylýar.
- Süňkleriň süňk barlagy: Süňkleriň süňk gözleginde, bedendäki ähli süňkleriň rentgen şöhleleri alynýar. Süňk zeper ýeten ýerleri tapmak üçin rentgen şöhleleri ulanylýar. Rentgen, bedeniň içindäki ýerleri surata düşürip, bedene we filme geçip bilýän energiýa şöhlesiniň bir görnüşidir.
- Differensial ganyň doly sanalmagy (CBC): Ganyň nusgasyny çekip, aşakdakylary barlamagyň tertibi:
- Gyzyl gan öýjükleriniň we trombositleriň sany.
- Ak gan öýjükleriniň sany we görnüşi.
- Gyzyl gan öýjüklerinde gemoglobiniň (kislorod göterýän belok) mukdary.
- Gan nusgasynyň gyzyl gan öýjüklerinden ybarat bölegi.
- Gan himiýasy barlaglary: Bedeniň organlary we dokumalary tarapyndan gana goýberilýän kalsiý ýa-da albumin ýaly käbir maddalaryň mukdaryny ölçemek üçin gan nusgasynyň barlanylýan prosedurasy. Adaty bolmadyk (adatydan ýokary ýa-da pes) mukdar keseliň alamaty bolup biler.
- 24 sagatlyk peşew synagy: Käbir maddalaryň mukdaryny ölçemek üçin 24 sagat peşew ýygnalýan synag. Bir maddanyň adaty bolmadyk (ýokary ýa-da pes) mukdary ony döredýän organda ýa-da dokumada keseliň alamaty bolup biler. Belokyň adaty mukdaryndan köp bolmagy köp miýelomanyň alamaty bolup biler.
- MRI (magnit-rezonans tomografiýasy): Bedeniň içindäki ýerleri jikme-jik suratlandyrmak üçin magnit, radio tolkunlary we kompýuter ulanýan prosedura. Bu prosedura ýadro magnit-rezonans tomografiýasy (NMRI) hem diýilýär. Süňküň zeper ýeten ýerlerini tapmak üçin oňurga we çanaklyk MRI ulanylyp bilner.
- PET skaneri (pozitron emissiýa tomografiýa skaneri): Bedende zyýanly çiş öýjüklerini tapmagyň tertibi. Az mukdarda radioaktiw glýukoza (şeker) damara sanjym edilýär. PET skaneri bedeniň daşyndan aýlanýar we glýukozanyň bedende nirede ulanylýandygyny suratlandyrýar. Zyýanly çiş öýjükleri, has işjeň we adaty öýjüklerden has köp glýukoza alýandygy sebäpli suratda has aýdyň görünýär.
- KT gözden geçirmek (CAT skaner): Bedeniň içindäki oňurga ýaly dürli burçlardan alnan jikme-jik suratlary döredýän prosedura. Suratlar rentgen enjamyna birikdirilen kompýuter tarapyndan ýasaldy. Boýag damara sanjym edilip ýa-da organlaryň ýa-da dokumalaryň has aýdyň görünmegine kömek etmek üçin ýuwudylyp bilner. Bu prosedura hasaplanan tomografiýa, kompýuterleşdirilen tomografiýa ýa-da kompýuterleşdirilen eksenel tomografiýa hem diýilýär.
- PET-CT skaneri: Pozitron emissiýa tomografiýasy (PET) skanerinden we hasaplanan tomografiýa (CT) skanerinden suratlary birleşdirýän prosedura. PET we CT skanerleri şol bir enjam bilen bir wagtda amala aşyrylýar. Kombinirlenen skanerler, bedeniň içindäki oňurga ýaly ýerleriň has jikme-jik suratlaryny berýär.
Käbir faktorlar çaklama (dikeldiş mümkinçiligi) we bejerginiň usullaryna täsir edýär.
Çaklama aşakdakylara bagly:
- Plazma öýjük neoplazmasynyň görnüşi.
- Keseliň basgançagy.
- Belli bir immunoglobuliniň (antikor) bardygyny ýa-da ýokdugyny.
- Käbir genetiki üýtgeşmeleriň bardygyny ýa-da ýokdugyny.
- Böwrek zeperlenendirmi.
- Rak başlangyç bejergä jogap berýärmi ýa-da gaýtalanýarmy (gaýdyp gelýär).
Bejergi usullary aşakdakylara bagly:
- Plazma öýjük neoplazmasynyň görnüşi.
- Näsagyň ýaşy we umumy saglygy.
- Kesel bilen baglanyşykly böwrek ýetmezçiligi ýa-da ýokaşma ýaly alamatlar, alamatlar ýa-da saglyk problemalary barmy.
- Rak başlangyç bejergä jogap berýärmi ýa-da gaýtalanýarmy (gaýdyp gelýär).
Plazma öýjük neoplazmalarynyň tapgyrlary
Esasy pikirler
- Kesgitli ähmiýetli monoklonal gammopatiýa (MGUS) we plazmasitoma üçin standart sahna ulgamlary ýok.
- Birnäçe miýeloma diagnozy goýlandan soň, bedende näçeräk rak bardygyny anyklamak üçin synaglar geçirilýär.
- Birnäçe miýelomanyň basgançagy, gandaky beta-2-mikroglobuliniň we albuminiň derejesine esaslanýar.
- Birnäçe miýeloma üçin aşakdaky tapgyrlar ulanylýar:
- Birinji etap
- II basgançak köp miýeloma
- III tapgyr köp miýeloma
- Plazma öýjük neoplazmalary bejergä jogap berip bilmez ýa-da bejergiden soň gaýdyp biler.
Kesgitli ähmiýetli monoklonal gammopatiýa (MGUS) we plazmasitoma üçin standart sahna ulgamlary ýok.
Birnäçe miýeloma diagnozy goýlandan soň, bedende näçeräk rak bardygyny anyklamak üçin synaglar geçirilýär.
Bedende düwnük mukdaryny bilmek üçin ulanylýan prosese sahna diýilýär. Bejergini meýilleşdirmek üçin basgançagy bilmek möhümdir.
Bedende näçeräk rak bardygyny bilmek üçin aşakdaky synaglar we proseduralar ulanylyp bilner:
- Süňkleriň süňk barlagy: Süňkleriň süňk gözleginde, bedendäki ähli süňkleriň rentgen şöhleleri alynýar. Süňk zeper ýeten ýerleri tapmak üçin rentgen şöhleleri ulanylýar. Rentgen, bedeniň içindäki ýerleri surata düşürip, bedene we filme geçip bilýän energiýa şöhlesiniň bir görnüşidir.
- MRI (magnit-rezonans tomografiýasy): Magnit, radio tolkunlary we kompýuter, süňk ýiligi ýaly bedeniň içindäki ýerleriň jikme-jik suratlaryny döretmek üçin ulanylýan prosedura. Bu prosedura ýadro magnit-rezonans tomografiýasy (NMRI) hem diýilýär.
- Süňk densitometri: Süňkleriň dykyzlygyny ölçemek üçin ýörite rentgen görnüşini ulanýan prosedura.
Birnäçe miýelomanyň basgançagy, gandaky beta-2-mikroglobuliniň we albuminiň derejesine esaslanýar.
Ganda beta-2-mikroglobulin we albumin bar. Beta-2-mikroglobulin plazma öýjüklerinde tapylan belokdyr. Albumin gan plazmasynyň iň uly bölegini emele getirýär. Suwuklygy gan damarlaryndan syzmakdan saklaýar. Şeýle hem dokumalara ýokumly maddalary getirýär we gormonlary, witaminleri, dermanlary we kalsiý ýaly beýleki maddalary bedeniň hemme ýerine ýetirýär. Birnäçe miýeloma bilen kesellänleriň ganynda beta-2-mikroglobuliniň mukdary köpelýär we albuminiň mukdary azalýar.
Birnäçe miýeloma üçin aşakdaky tapgyrlar ulanylýar:
Birinji etap
I miýelomyň birinji tapgyrynda ganyň derejesi aşakdakylardyr:
- beta-2-mikroglobuliniň derejesi 3,5 mg / L-den pesdir; we
- albumin derejesi 3,5 g / dL ýa-da has ýokary.
II basgançak köp miýeloma
II tapgyrda köp miýeloma, ganyň derejesi I we III etap derejeleriniň arasynda.
III tapgyr köp miýeloma
III tapgyrda köp miýeloma, beta-2-mikroglobuliniň gany 5,5 mg / L ýa-da ondanam ýokarydyr, hassanyň hem aşakdakylardan biri bar:
- laktat degidrojenazyň ýokary derejesi (LDH); ýa-da
- hromosomlarda käbir üýtgeşmeler.
Plazma öýjük neoplazmalary bejergä jogap berip bilmez ýa-da bejergiden soň gaýdyp biler.
Bejergi berilse-de, plazma öýjükleriniň sany köpelip barýarka, plazma öýjük neoplazmalaryna refrakter diýilýär. Plazma öýjük neoplazmalary bejergiden soň gaýdyp gelende gaýraüzülmeler diýilýär.
Bejergi wariantyna syn
Esasy pikirler
- Plazma öýjük neoplazmalary bolan näsaglar üçin bejerginiň dürli görnüşleri bar.
- Bejerginiň sekiz görnüşi ulanylýar:
- Himiýa bejergisi
- Beýleki derman bejergisi
- Maksatly bejergi
- Öýjük transplantasiýasy bilen ýokary dozaly himiýa bejergisi
- Immunoterapiýa
- Radiasiýa bejergisi
- Operasiýa
- Seresaplylyk bilen garaşmak
- Bejerginiň täze görnüşleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär.
- Bejerginiň täze kombinasiýalary
- Plazma öýjük neoplazmalaryny bejermek ters täsirleri döredip biler.
- Keseliň ýa-da bejerginiň netijesinde ýüze çykýan kynçylyklary azaltmak üçin goldaw berilýär.
- Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler.
- Näsaglar rak keselini bejermekden ozal, wagtynda ýa-da soň kliniki synaglara girip bilerler.
- Gözegçilik synaglary zerur bolup biler.
Plazma öýjük neoplazmalary bolan näsaglar üçin bejerginiň dürli görnüşleri bar.
Plazma öýjük neoplazmalary bolan näsaglar üçin dürli bejergiler bar. Käbir bejergiler adaty (häzirki ulanylýan bejergi), käbirleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär. Bejergi kliniki synagy, häzirki bejergileri gowulaşdyrmak ýa-da düwnük keseli bilen kesellänler üçin täze bejergiler barada maglumat almak üçin niýetlenen gözleg işidir. Kliniki synaglar täze bejerginiň adaty bejergiden has gowudygyny görkezende, täze bejergi adaty bejergä öwrülip biler. Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler. Käbir kliniki synaglar diňe bejergini başlamadyk hassalar üçin açykdyr.
Bejerginiň sekiz görnüşi ulanylýar:
Himiýa bejergisi
Himioterapiýa, öýjükleri öldürmek ýa-da olaryň bölünmegini bes etmek bilen, düwnük öýjükleriniň ösüşini duruzmak üçin dermanlary ulanýan rak keselidir. Himiýa bejergisi agzy bilen kabul edilende ýa-da damara ýa-da myşsa sanjylanda, dermanlar gana girýär we bedeniň hemme ýerinde düwnük öýjüklerine baryp biler (ulgamlaýyn himiýa bejergisi).
Has giňişleýin maglumat üçin köp miýeloma we beýleki plazma öýjük neoplazmalary üçin tassyklanan dermanlara serediň.
Beýleki derman bejergisi
Kortikosteroidler köp miýelomada antitora garşy täsir edýän steroidlerdir.
Maksatly bejergi
Maksatly bejergi, belli bir rak öýjüklerini kesgitlemek we olara hüjüm etmek üçin neşe serişdelerini ýa-da beýleki maddalary ulanýan bejergidir. Maksatly bejergi, adaty öýjüklere kemoterapiýa ýa-da radiasiýa bejergisine garanyňda az zyýan ýetirip biler. Birnäçe miýelomany we beýleki plazma öýjük neoplazmalaryny bejermek üçin maksatly bejerginiň birnäçe görnüşi ulanylyp bilner. Maksatly bejerginiň dürli görnüşleri bar:
- Proteazoma inhibitor bejergisi: Bu bejergisi, rak öýjüklerinde proteazomlaryň täsirini bökdeýär. Proteazoma, öýjük üçin zerur bolmadyk beýleki beloklary aýyrýan belokdyr. Beloklar öýjükden aýrylmasa, gurulýar we düwnük öýjüginiň ölmegine sebäp bolup biler. Bortezomib, karfilzomib we ixazomib köp miýelomany we beýleki plazma öýjük neoplazmalaryny bejermekde ulanylýan proteazoma inhibitorlarydyr.
- Monoklonal antikor bejergisi: Bu bejergide, immun ulgamy öýjüginiň bir görnüşinden laboratoriýada öndürilen antikorlary ulanýar. Bu antikorlar, düwnük öýjüklerindäki ýa-da rak öýjükleriniň ösmegine kömek edip biljek adaty maddalary kesgitläp biler. Antikorlar maddalara birikýär we düwnük öýjüklerini öldürýär, ösmegini bökdeýär ýa-da ýaýramagynyň öňüni alýar. Monoklonal antikorlara infuziýa berilýär. Aloneeke ulanylyp ýa-da neşe serişdelerini, toksinleri ýa-da radioaktiw materiallary gönüden-göni rak öýjüklerine daşamak üçin ulanylyp bilner. Daratumumab we elotuzumab, köp miýelomany we beýleki plazma öýjük neoplazmalaryny bejermekde ulanylýan monoklonal antikorlardyr. Denosumab, süňkleriň ýitmegini haýallatmak we köp miýeloma bolan näsaglarda süňk agyrysyny azaltmak üçin ulanylýan monoklonal antikordyr.
- Giston deasetilaz (HDAC) inhibitor bejergisi: Bu bejergisi öýjükleriň bölünmegi üçin zerur fermentleri böwetleýär we rak öýjükleriniň ösmegini togtadyp biler. Panobinostat, köp miýelomany we beýleki plazma öýjük neoplazmalaryny bejermekde ulanylýan HDAC inhibitorydyr.
- BCL2 inhibitor bejergisi: Bu bejergide BCL2 atly belok bar. Bu belogy petiklemek, düwnük öýjüklerini öldürmäge kömek edip biler we antikanser dermanlaryna has duýgur bolup biler. Wenetoklaks, gaýtalanýan ýa-da çydamly köp miýelomany bejermekde öwrenilýän BCL2 inhibitorydyr.
Has giňişleýin maglumat üçin köp miýeloma we beýleki plazma öýjük neoplazmalary üçin tassyklanan dermanlara serediň.
Öýjük transplantasiýasy bilen ýokary dozaly himiýa bejergisi
Rak öýjüklerini öldürmek üçin ýokary mukdarda himiýa bejergisi berilýär. Sagdyn öýjükler, şol sanda gan emele getirýän öýjükler hem düwnük bejergisi bilen ýok edilýär. Kök öýjüklerini göçürmek, gan emele getirýän öýjükleri çalyşmak üçin bejergidir. Kök öýjükleri (ýetişmedik gan öýjükleri) hassanyň ganyndan ýa-da süňk ýiliginden (autolog) ýa-da donor (allogen) aýrylýar we doňdurylýar we saklanýar. Näsag himiýa bejergisini gutarandan soň, saklanylýan kök öýjükleri ereýär we infuziýa arkaly näsaga gaýtarylýar. Bu gaýtadan gurlan baldak öýjükleri bedeniň gan öýjüklerine öwrülýär (we dikeldýär).

Immunoterapiýa
Immunoterapiýa, rak keseline garşy göreşmek üçin näsagyň immunitetini ulanýan bejergidir. Beden tarapyndan öndürilen ýa-da laboratoriýada öndürilen maddalar, bedeniň düwnük keseline garşy tebigy goraglaryny güýçlendirmek, ugrukdyrmak ýa-da dikeltmek üçin ulanylýar. Düwnük bejergisiniň bu görnüşine bioterapiýa ýa-da biologiki terapiýa hem diýilýär.
- Immunomodulýator bejergisi: Talidomid, lenalidomid we pomalidomid birnäçe miýelomany we beýleki plazma öýjük neoplazmalaryny bejermek üçin ulanylýan immunomodulýatorlardyr.
- Interferon: Bu bejergi, düwnük öýjükleriniň bölünmegine täsir edýär we çişiň ösüşini haýalladyp biler.
- CAR T-öýjük bejergisi: Bu bejergisi näsagyň T öýjüklerini (immun ulgamy öýjüginiň bir görnüşi) üýtgedýär, şonuň üçin olar düwnük öýjükleriniň üstündäki käbir beloklara hüjüm ederler. T öýjükleri näsagdan alynýar we laboratoriýada olaryň ýüzüne ýörite reseptorlar goşulýar. Üýtgedilen öýjüklere himiki antigen reseptory (CAR) T öýjükleri diýilýär. CAR T öýjükleri laboratoriýada ösdürilip ýetişdirilýär we infuziýa arkaly näsaga berilýär. CAR T öýjükleri näsagyň ganynda köpelýär we rak öýjüklerine hüjüm edýär. CAR öýjükli bejergisi gaýtalanýan (gaýdyp geliň) köp miýelomany bejermekde öwrenilýär.

Has giňişleýin maglumat üçin köp miýeloma we beýleki plazma öýjük neoplazmalary üçin tassyklanan dermanlara serediň.
Radiasiýa bejergisi
Radiasiýa bejergisi, düwnük öýjüklerini öldürmek ýa-da ösmezligi üçin ýokary energiýa rentgen şöhlelerini ýa-da beýleki radiasiýa görnüşlerini ulanýan rak keselidir. Daşarky radiasiýa bejergisi, rak keseli bilen bedeniň çägine radiasiýa ibermek üçin bedeniň daşyndaky enjamy ulanýar.
Operasiýa
Çişi aýyrmak üçin hirurgiýa edilip bilner. Lukman operasiýa wagtynda görüp boljak ähli rak keselini aýyrandan soň, käbir näsaglara operasiýa edilenden soň galan düwnük öýjüklerini öldürmek üçin radiasiýa bejergisi berilip bilner. Operasiýadan soň, düwnük keseliniň gaýdyp gelmek howpuny peseltmek üçin berilýän bejergä, goşmaça bejergi diýilýär.
Seresaplylyk bilen garaşmak
Seresaplyk bilen garaşmak, alamatlar ýa-da alamatlar ýüze çykýança ýa-da üýtgeýänçä hiç hili bejergi bermezden hassanyň ýagdaýyna ýakyndan gözegçilik edýär.
Bejerginiň täze görnüşleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär.
Bu gysgaça bölüm, kliniki synaglarda öwrenilýän bejergileri suratlandyrýar. Öwrenilýän her täze bejergini agzap bilmez. Kliniki synaglar barada maglumat NCI web sahypasyndan alyp bilersiňiz.
Bejerginiň täze kombinasiýalary
Kliniki synaglar immunoterapiýanyň, himiýa terapiýasynyň, steroid bejergisiniň we dermanlaryň dürli kombinasiýalaryny öwrenýär. Selineksor ulanyp, täze bejeriş düzgünleri hem öwrenilýär.
Plazma öýjük neoplazmalaryny bejermek ters täsirleri döredip biler.
Düwnük keseliniň bejergisiniň netijesinde ýüze çykýan zyýanly täsirler barada has giňişleýin maglumat üçin “Side Effects” sahypasyna serediň.
Keseliň ýa-da bejerginiň netijesinde ýüze çykýan kynçylyklary azaltmak üçin goldaw berilýär.
Bu bejergi keseliň ýa-da bejerginiň netijesinde ýüze çykýan kynçylyklara ýa-da ters täsirlere gözegçilik edýär we durmuş derejesini ýokarlandyrýar. Birnäçe miýeloma we beýleki plazma öýjük neoplazmalary sebäpli ýüze çykýan kynçylyklary bejermek üçin goldaw berilýär.
Goldaw kömegi aşakdakylary öz içine alyp biler:
- Plazmaferez: Gan goşmaça antikor beloklary bilen galyňlaşyp, aýlanyşyna päsgel berýän bolsa, gandan goşmaça plazma we antikor beloklaryny aýyrmak üçin plazmaferez edilýär. Bu amalda gan näsagdan aýrylýar we plazmany (ganyň suwuk bölegi) gan öýjüklerinden aýyrýan maşyn arkaly iberilýär. Näsagyň plazmasynda gerekmejek antikorlar bar we näsaga gaýtarylmaýar. Adaty gan öýjükleri bagyş edilen plazma ýa-da plazma çalşygy bilen birlikde gana gaýtarylýar. Plazmaferez täze antikorlaryň emele gelmegini saklamaýar.
- Öýjük göçürmesi bilen ýokary dozaly himiýa bejergisi: Amiloidoz ýüze çyksa, bejergide ýokary dozaly himiýa bejergisi bolup biler, soň bolsa hassanyň öz öýjüklerini ulanyp, öýjük transplantasiýasy bolup biler.
- Immunoterapiýa: Amiloidozy bejermek üçin talidomid, lenalidomid ýa-da pomalidomid bilen immunoterapiýa berilýär.
- Maksatly bejergi: Proteazoma ingibitorlary bilen maksatly bejergi, gandaky immunoglobuliniň mukdaryny azaltmak we amiloidozy bejermek üçin berilýär. Monoklonal antikor bilen maksatly bejergi süňküň haýal ýitmegine we süňk agyrysyny azaltmaga berilýär.
- Radiasiýa bejergisi: Oňurganyň süňk zeperlenmeleri üçin radiasiýa bejergisi berilýär.
- Himioterapiýa: Osteoporozdan ýa-da oňurganyň gysylmagyndan arka agyrysyny azaltmak üçin himiýa bejergisi berilýär.
- Bifosfonat bejergisi: Bifosfonat bejergisi süňkleriň ýitmegini haýallaşdyrmak we süňk agyrysyny azaltmak üçin berilýär. Bifosfonatlar we olary ulanmak bilen baglanyşykly meseleler barada has giňişleýin maglumat üçin aşakdaky gysgaça mazmunyna serediň:
- Rak agyry
- Himiýa bejergisiniň we kelle / boýun boýun radiasiýasynyň dilden ýüze çykýan kynçylyklary
Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler.
Käbir hassalar üçin kliniki synaga gatnaşmak iň oňat bejergi usuly bolup biler. Kliniki synaglar rak keselini öwrenmek prosesiniň bir bölegidir. Täze düwnük bejergisiniň howpsuz we täsirli ýa-da adaty bejergiden has gowudygyny anyklamak üçin kliniki synaglar geçirilýär.
Düwnük keselini bejermek üçin häzirki zaman bejergileriň köpüsi öňki kliniki synaglara esaslanýar. Kliniki synaga gatnaşýan hassalar adaty bejergini alyp bilerler ýa-da täze bejergini ilkinji bolup bilerler.
Kliniki synaglara gatnaşýan hassalar geljekde rak keseliniň bejergisini gowulaşdyrmaga kömek edýär. Kliniki synaglar täsirli täze bejergilere alyp barmasa-da, köplenç möhüm soraglara jogap berýärler we gözlegleri öňe sürmäge kömek edýärler.
Näsaglar rak keselini bejermekden ozal, wagtynda ýa-da soň kliniki synaglara girip bilerler.
Käbir kliniki synaglarda diňe bejergini almadyk hassalar bar. Beýleki synaglar, rak keseli gowulaşmadyk hassalar üçin bejergileri barlaýar. Şeýle hem, rak keseliniň gaýtalanmagynyň (gaýdyp gelmeginiň) öňüni almak ýa-da rak keselini bejermegiň zyýanly täsirlerini azaltmak üçin täze usullary barlaýan kliniki synaglar bar.
Clinurduň köp ýerinde kliniki synaglar geçirilýär. NCI tarapyndan goldanýan kliniki synaglar baradaky maglumatlary NCI-iň kliniki synag gözleg sahypasynda tapyp bilersiňiz. Beýleki guramalar tarapyndan goldanýan kliniki synaglary ClinicalTrials.gov web sahypasynda tapyp bilersiňiz.
Gözegçilik synaglary zerur bolup biler.
Düwnük keselini anyklamak ýa-da rak keseliniň tapgyryny anyklamak üçin geçirilen synaglaryň käbiri gaýtalanyp biler. Bejerginiň näderejede işleýändigini görmek üçin käbir synaglar gaýtalanar. Bejergini dowam etdirmek, üýtgetmek ýa-da bes etmek baradaky kararlar bu synaglaryň netijelerine esaslanyp biler.
Käbir synaglar bejergi gutarandan soň wagtal-wagtal geçirilmegini dowam etdirer. Bu synaglaryň netijesi, ýagdaýyňyzyň üýtgändigini ýa-da rak keseliniň gaýtalanandygyny görkezip biler (gaýdyp geliň). Bu synaglara käwagt yzarlaýyş synaglary ýa-da barlaglar diýilýär.
Bellenmedik ähmiýetiň monoklonal gammopatiýasyny bejermek
Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.
Kesgitli ähmiýete eýe bolan monoklonal gammopatiýany bejermek (MGUS) adatça seresaplylyk bilen garaşýar. Gandaky M belogynyň derejesini barlamak we rak keseliniň alamatlaryny barlamak üçin fiziki synaglar geçiriler.
Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.
Süňk izolirlenen plazmasitomany bejermek
Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.
Süňküň izolirlenen plazmasitomasyny bejermek, adatça süňk zeperlenmesine radiasiýa bejergisidir.
Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.
Extramedullary plazmasitomany bejermek
Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.
Ekstramedullary plazmasitomany bejermekde aşakdakylar bolup biler:
- Çişe we golaýdaky limfa düwünlerine radiasiýa bejergisi.
- Adatça radiasiýa bejergisi bilen hirurgiýa.
- Başlangyç bejergiden soň seresaplylyk bilen garaşyň, soň bolsa çiş ulalsa ýa-da alamatlara sebäp bolsa radiasiýa bejergisi, hirurgiýa ýa-da himiýa terapiýasy.
Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.
Köp miýelomany bejermek
Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.
Alamatlary ýa-da alamatlary bolmadyk hassalar bejergä mätäç bolup bilmezler. Bu hassalar alamatlar ýa-da alamatlar ýüze çykýança seresaply garaşyp bilerler.
Alamatlar ýa-da alamatlar ýüze çykanda bejergi alýan hassalar üçin iki kategoriýa bar:
- Öýjük göçürmäge hukugy bolan has ýaş, laýyk hassalar.
- Öýjük göçürmäge hukugy bolmadyk garry, ýaramsyz hassalar.
65 ýaşdan kiçi hassalar köplenç ýaş we laýyk hasaplanýar. 75 ýaşdan uly näsaglar, köplenç öýjük göçürmesine hukugy ýok. 65 ýaşdan 75 ýaş aralygyndaky hassalar üçin fitnes umumy saglygy we beýleki faktorlar bilen kesgitlenýär.
Birnäçe miýelomany bejermek, adatça tapgyrlaýyn amala aşyrylýar:
- Induksiýa bejergisi: Bu bejerginiň birinji tapgyry. Maksady keseliň mukdaryny azaltmak we aşakdakylaryň birini ýa-da birnäçesini öz içine alyp biler:
- Youngeraş, laýyk hassalar üçin (göçürmäge hukugy bar):
- Himiýa bejergisi.
- Proteazoma inhibitory (bortezomib) bilen maksatly bejergi.
- Immunoterapiýa (lenalidomid).
- Kortikosteroid bejergisi.
- Olderaşuly, ýaramsyz hassalar üçin (göçürmäge hukugy ýok):
- Himiýa bejergisi.
- Proteazoma inhibitory (bortezomib ýa-da karfilzomib) ýa-da monoklonal antikor (daratumumab) bilen maksatly bejergi.
- Immunoterapiýa (lenalidomid).
- Kortikosteroid bejergisi.
- Konsolidasiýa himiýa bejergisi: Bu bejerginiň ikinji tapgyry. Jebisleşdiriş tapgyrynda bejermek, galan rak öýjüklerini öldürmekdir. Dokary dozaly himiýa terapiýasy:
- hassanyň gandan ýa-da süňk ýiliginden kök öýjükleri ulanylýan bir otologiki kök öýjük göçürmesi; ýa-da
- iki sany otolog kök öýjük göçürmesi, soň bolsa donoryň ganyndan ýa-da süňk ýiliginden kök öýjüklerini alýan otologiki ýa-da allogen kök öýjük göçürmesi; ýa-da
- bir allogen kök öýjük göçürmesi.
- Bejeriş bejergisi: Ilkinji bejergiden soň, köplenç keseliň uzak wagtlap remissiýa edilmegine kömek etmek üçin bejeriş bejergisi berilýär. Bu ulanmak üçin aşakdakylary goşmak bilen bejerginiň birnäçe görnüşi öwrenilýär:
- Himiýa bejergisi.
- Immunoterapiýa (interferon ýa-da lenalidomid).
- Kortikosteroid bejergisi.
- Proteazoma inhibitory (bortezomib ýa-da ixazomib) bilen maksatly bejergi.
Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.
Gaýtalanan ýa-da çydamly köp miýelomany bejermek
Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.
Gaýtalanýan ýa-da çydamly köp miýelomany bejermek aşakdakylary öz içine alyp biler:
- Keseli durnukly näsaglara seresaplylyk bilen garaşmak.
- Bejergi wagtynda çiş ösýän hassalar üçin eýýäm berlen bejergiden tapawutly bejergi. (Birnäçe miýeloma bejergisine serediň.)
- Gaýtalanmazdan ozal ulanylýan şol bir dermanlar, ilkinji bejergiden bir ýa-da birnäçe ýyl soň ýüze çyksa ulanylyp bilner. (Birnäçe miýeloma bejergisine serediň.)
Ulanylan dermanlar aşakdakylary öz içine alyp biler:
- Monoklonal antikorlary (daratumumab ýa-da elotuzumab) bilen maksatly bejergi.
- Proteazoma ingibitorlary (bortezomib, karfilzomib ýa-da ixazomib) bilen maksatly bejergi.
- Immunoterapiýa (pomalidomid, lenalidomid ýa-da talidomid).
- Himiýa bejergisi.
- Panobinostat bilen giston deasetilaz inhibitor bejergisi.
- Kortikosteroid bejergisi.
- CAR T-öýjükli bejerginiň kliniki synagy.
- Ownuk molekula inhibitory (selinexor) we kortikosteroid terapiýasy bilen maksatly bejerginiň kliniki synagy.
- BCL2 inhibitory (wenetoklaks) bilen maksatly bejerginiň kliniki synagy.
Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.
Plazma öýjük neoplazmalary hakda has giňişleýin öwrenmek üçin
Milli düwnük institutyndan birnäçe miýeloma we beýleki plazma öýjük neoplazmalary barada has giňişleýin maglumat üçin aşakdakylara serediň:
- Birnäçe miýeloma / Beýleki plazma öýjük neoplazmalarynyň baş sahypasy
- Birnäçe miýeloma we beýleki plazma öýjük neoplazmalary üçin tassyklanan dermanlar
- Maksatly rak kesel bejergisi
- Gan emele getirýän baldak öýjükleri
- Düwnük keselini bejermek üçin immunoterapiýa
Rak keseliniň umumy maglumatlary we Milli düwnük institutynyň beýleki çeşmeleri üçin aşakdakylara serediň:
- Rak hakda
- Sahna
- Himiýa bejergisi we siz: Düwnük keseli üçin goldaw
- Radiasiýa bejergisi we siz: Düwnük keseli üçin goldaw
- Düwnük keseli
- Lukmandan düwnük keseli barada soraglar
- Halas bolanlar we terbiýeçiler üçin
Awtomatiki täzelenmäni düşündiriň