Görnüşleri / lenfoma / näsag / çaga-hodgkin-bejergi-pdq
Mazmuny
- 1 Çagalyk Hodgkin lenfoma bejergisi (®) ati Sabyr wersiýasy
- 1.1 Çagalyk Hodgkin lenfomasy barada umumy maglumat
- 1.2 Çagalyk döwürleri Hodgkin lenfomasy
- 1.3 Çagalarda we ýetginjeklerde başlangyç refrakter / gaýtalanýan Hodkkin lenfomasy
- 1.4 Bejergi wariantyna syn
- 1.5 Hodgkin lenfomasy bolan çagalar we ýetginjekler üçin bejeriş usullary
- 1.6 Çagalarda we ýetginjeklerde başlangyç refrakter / gaýtalanýan Hodgkin lenfomasy üçin bejeriş usullary
- 1.7 Çagalyk Hodgkin lenfomasy barada has giňişleýin öwrenmek üçin
Çagalyk Hodgkin lenfoma bejergisi (®) ati Sabyr wersiýasy
Çagalyk Hodgkin lenfomasy barada umumy maglumat
Esasy pikirler
- Çagalyk Hodkkin lenfoma, limfa ulgamynda zyýanly (rak) öýjükleriniň emele gelýän keselidir.
- Çagalyk Hodgkin lenfomasynyň iki esasy görnüşi klassiki we düwünli lenfosit agdyklyk edýär.
- Epstein-Barr wirusy ýokaşmagy we Hodgkin lenfomasynyň maşgala taryhy çagalyk Hodgkin lenfomasynyň töwekgelçiligini ýokarlandyryp biler.
- Hodkkin lenfomasynyň çagalyk alamatlaryna limfa düwünleriniň çişmegi, gyzzyrma, gijeki derler we horlanmak degişlidir.
- Limfa ulgamyny we bedeniň beýleki ýerlerini barlaýan synaglar, çagalyk Hodgkin lenfomasyny anyklamak we sahnalaşdyrmak üçin ulanylýar.
- Käbir faktorlar çaklama (dikeldiş mümkinçiligi) we bejerginiň usullaryna täsir edýär.
Çagalyk Hodkkin lenfoma, limfa ulgamynda zyýanly (rak) öýjükleriniň emele gelýän keselidir.
Çagalyk Hodgkin lenfoma limfa ulgamynda ösýän rak keseliniň bir görnüşidir. Limfa ulgamy immun ulgamynyň bir bölegidir. Bedeni ýokançlykdan we kesellerden goramaga kömek edýär.
Limfa ulgamy aşakdakylardan durýar:
- Limfa: Limfa damarlaryndan geçýän we T we B lenfositleri göterýän reňksiz, suwly suwuklyk. Limfositler ak gan öýjüginiň bir görnüşidir.
- Limfa damarlary: Bedeniň dürli ýerlerinden limfa ýygnaýan we gana gaýdýan inçe turbalar ulgamy.
- Limfa düwünleri: Limfany süzýän we ýokançlyga we kesele garşy göreşmäge kömek edýän ak gan öýjüklerini saklaýan ownuk, noýba görnüşli gurluşlar. Limfa düwünleri bedeniň limfa damarlarynyň ulgamynda bolýar. Limfa düwünleriniň toparlary boýnunda, aşagynda, mediastinumda (öýkeniň aralygy), garyn, çanak we içegede bolýar. Hodkin limfoma, köplenç diafragmanyň üstündäki limfa düwünlerinde emele gelýär.
- Dalak: Limfositleri döredýän, gyzyl gan öýjüklerini we lenfositleri saklaýan, gany süzýän we köne gan öýjüklerini ýok edýän organ. Dalak garnyň çep tarapynda aşgazanyň golaýynda ýerleşýär.
- Timus: T lenfositleriniň ýetişip, köpelýän organy. Timus döş döşüniň aňyrsynda.
- Süňk ýiligi: Kalp süňkü we döş süňkü ýaly käbir süňkleriň merkezindäki ýumşak, gümürtik dokuma. Süňk ýiliginde ak gan öýjükleri, gyzyl gan öýjükleri we trombositler ýasalýar.
- Düwürtikler: Bokurdagyň arka tarapynda limfa dokumasynyň iki sany ownuk massasy. Bokurdagyň her tarapynda bir tonza bar.

Limfa dokumasynyň bölekleri aşgazan-içege ulgamynyň, bronhyň we deriniň asty ýaly bedeniň beýleki ýerlerinde hem bolýar.
Limfomanyň iki umumy görnüşi bar: Hodgkin lenfomasy we Hodgkin däl lenfoma. Bu gysgaça mazmun, çagalyk Hodgkin lenfomasyny bejermek hakda.
Hodkin lenfoma köplenç 15 ýaşdan 19 ýaşa çenli ýetginjeklerde ýüze çykýar. Çagalar we ýetginjekler üçin bejergi ulular üçin bejergiden tapawutlanýar.
Çagalyk Hodgkin däl lenfoma ýa-da uly ýaşly Hodgkin lenfomasy barada maglumat üçin aşakdaky gysgaça mazmunyna serediň:
- Çagalyk Hodgkin däl lenfoma bejergisi.
- Ulular Hodgkin lenfoma bejergisi.
Çagalyk Hodgkin lenfomasynyň iki esasy görnüşi klassiki we düwünli lenfosit agdyklyk edýär.
Çagalyk Hodgkin lenfomasynyň iki esasy görnüşi:
- Klassiki Hodgkin lenfomasy. Bu Hodgkin lenfomasynyň iň ýaýran görnüşidir. Köplenç ýetginjeklerde ýüze çykýar. Haçan-da mikroskop astynda limfa düwün dokumasynyň bir nusgasyna seredilende, Reed-Sternberg öýjükleri diýilýän Hodgkin lenfoma düwnük öýjükleri görünip biler.
Klassiki Hodgkin lenfomasy, düwnük öýjükleriniň mikroskop astynda nähili görünýändigine esaslanyp dört görnüşe bölünýär:
- Düwürtik skleroz Hodgkin lenfomasy köplenç uly çagalarda we ýetginjeklerde ýüze çykýar. Diagnozda döş massasynyň bolmagy adaty zat.
- Garyşyk öýjükli Hodgkin lenfomasy köplenç 10 ýaşdan kiçi çagalarda ýüze çykýar. Epstein-Barr wirusynyň (EBV) ýokaşmagy bilen baglanyşykly we köplenç boýnuň limfa düwünlerinde ýüze çykýar.
- Limfositlere baý klassik Hodkkin lenfomasy çagalarda seýrek bolýar. Limfa düwün dokumasynyň nusgasyna mikroskop bilen seredilende, Reed-Sternberg öýjükleri we köp sanly adaty lenfositler we beýleki gan öýjükleri bar.
- Limfosit ýok edilen Hodkkin lenfomasy çagalarda seýrek bolýar we köplenç adamda immun ýetmezçiligi wirusy (AIW) bolan ulularda ýa-da ulularda ýüze çykýar. Limfa düwün dokumasynyň bir nusgasyna mikroskop bilen seredilende, uly, üýtgeşik şekilli rak öýjükleri we adaty lenfositler we beýleki gan öýjükleri az bolýar.
- Düwürtik lenfosit agdyklyk edýän Hodgkin lenfomasy. Hodgkin lenfomasynyň bu görnüşi, klassiki Hodgkin lenfomasyndan has az duş gelýär. Köplenç 10 ýaşdan kiçi çagalarda ýüze çykýar. Limfa düwün dokumasynyň nusgasyna mikroskop astynda seredilende, rak keseli öýjükleri görnüşleri sebäpli "popkorn" ýaly görünýär. Düwürtik lenfosit agdyklyk edýän Hodgkin lenfomasy köplenç boýnuň, aşgazanyň ýa-da içegäniň çişen limfa düwünleri hökmünde ýüze çykýar. Adamlaryň köpüsinde diagnoz goýlanda başga bir alamat ýa-da rak keseli ýok.
Epstein-Barr wirusy ýokaşmagy we Hodgkin lenfomasynyň maşgala taryhy çagalyk Hodgkin lenfomasynyň töwekgelçiligini ýokarlandyryp biler.
Kesel almak töwekgelçiligiňizi artdyrýan islendik zada töwekgelçilik faktory diýilýär. Töwekgelçilik faktoryna eýe bolmak, düwnük keseliniň bardygyny aňlatmaýar; töwekgelçilik faktorlarynyň bolmazlygy, düwnük keseliniň bolmazlygyny aňlatmaýar. Çagaňyz töwekgelçilikli bolup biler öýdýän bolsaňyz, çaganyň lukmany bilen gürleşiň.
Çagalyk Hodgkin lenfomasy üçin töwekgelçilik faktorlary aşakdakylary öz içine alýar:
- Epstein-Barr wirusy (EBV) ýokaşmagy.
- Mononukleozyň şahsy taryhyna eýe bolmak ("mono").
- Adamyň immun ýetmezçiligi wirusy (AIW) ýokaşmagy.
- Awtoimmun lenfoproliferatiw sindrom ýaly immun ulgamynyň käbir kesellerine eýe bolmak.
- Organ göçürilenden soň ýa-da bedeniň ret edilmeginiň öňüni almak üçin göçürilenden soň berlen dermanlardan immunitetiň gowşak bolmagy.
- Hodgkin lenfomasynyň şahsy taryhy bolan ene-atasynyň, doganynyň ýa-da uýasynyň bolmagy.
Irki çagalykda umumy ýokançlyklara duçar bolmak, immunitetine edýän täsiri sebäpli çagalarda Hodkkin lenfoma howpuny peseldip biler.
Hodkkin lenfomasynyň çagalyk alamatlaryna limfa düwünleriniň çişmegi, gyzzyrma, gijeki derler we horlanmak degişlidir.
Hodgkin lenfomasynyň alamatlary we alamatlary, düwnük bedeninde nirede emele gelýändigine we düwnük ululygyna baglydyr. Bu we beýleki alamatlar we alamatlar çagalyk Hodkkin lenfomasy ýa-da başga şertler sebäpli bolup biler. Çagaňyzda aşakdakylardan biri bar bolsa, çaganyň lukmanyna ýüz tutuň:
- Süňküň ýa-da boýnuň, döşüň, aşgazanyň ýa-da içegäniň agyrysyz, çişen limfa düwünleri.
- Belli bir sebäbe görä gyzzyrma.
- Belli bir sebäbe görä horlanmak.
- Gijeki derleri guratmak.
- Özüňi gaty ýadaw duýmak.
- Anoreksiýa.
- Deriniň gyjyndyrylmagy.
- Üsgürmek.
- Esasanam ýatanyňyzda dem almakda kynçylyk çekýär.
- Spirtli içgileri içeniňizden soň limfa düwünlerinde agyry.
Belli bir sebäbe görä gyzzyrma, belli bir sebäpsiz horlanmak ýa-da gijeki derler B alamatlary diýilýär. B alamatlary Hodkkin lenfomasyny goýmagyň we näsagyň sagalmak mümkinçiligine düşünmegiň möhüm bölegidir.
Limfa ulgamyny we bedeniň beýleki ýerlerini barlaýan synaglar, çagalyk Hodgkin lenfomasyny anyklamak we sahnalaşdyrmak üçin ulanylýar.
Limfa ulgamynyň we bedeniň beýleki ýerleriniň suratlaryny döredýän synaglar we proseduralar çagalyk Hodgkin lenfomasyny anyklamaga we rak keseliniň näderejede ýaýrandygyny görkezmäge kömek edýär. Rak öýjükleriniň limfa ulgamynyň daşyndan ýaýrandygyny ýa-da ýokdugyny anyklamak üçin ulanylýan prosese sahna diýilýär. Bejergini meýilleşdirmek üçin, düwnük keseliniň bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrandygyny ýa-da ýokdugyny bilmek möhümdir.
Bu synaglar we amallar aşakdakylary öz içine alyp biler:
- Fiziki synag we saglyk taryhy: Saglygyň umumy alamatlaryny barlamak, bedeniň ýa-da adaty bolmadyk başga bir zadyň alamatlaryny barlamak ýaly bedeniň synagy. Şeýle hem hassanyň saglyk endikleriniň taryhy, geçmişdäki keseller we bejergiler öwreniler.
- Ganyň doly sanalmagy (CBC): Ganyň nusgasyny çekip, aşakdakylary barlamagyň tertibi:
- Gyzyl gan öýjükleriniň, ak gan öýjükleriniň we trombositleriň sany.
- Gyzyl gan öýjüklerinde gemoglobiniň (kislorod göterýän belok) mukdary.
- Gan nusgasynyň gyzyl gan öýjüklerinden ybarat bölegi.
- Gan himiýasy barlaglary: Bedende organlar we dokumalar tarapyndan gana goýberilýän käbir maddalaryň, şol sanda albuminiň mukdaryny ölçemek üçin gan nusgasynyň barlanylýan prosedurasy. Adaty bolmadyk (adatydan ýokary ýa-da pes) mukdar keseliň alamaty bolup biler.
- Çökündileriň derejesi: Ganyň nusgasyny çekip, gyzyl gan öýjükleriniň synag turbasynyň düýbüne ýerleşiş derejesini barlamak üçin prosedura. Çökündileriň derejesi bedende näçe çişmegiň bardygyny görkezýär. Adaty çökündiler derejesinden has ýokary lenfomanyň alamaty bolup biler. Şeýle hem eritrositleriň çökündiler derejesi, sed derejesi ýa-da ESR diýilýär.
- KT gözlemek (CAT skaner): Dürli burçlardan alnan boýn, döş, garyn ýa-da çanaklyk ýaly bedeniň içindäki ýerleri jikme-jik suratlandyrýan prosedura. Suratlar rentgen enjamyna birikdirilen kompýuter tarapyndan ýasaldy. Boýag damara sanjym edilip ýa-da organlaryň ýa-da dokumalaryň has aýdyň görünmegine kömek etmek üçin ýuwudylyp bilner. Bu prosedura hasaplanan tomografiýa, kompýuterleşdirilen tomografiýa ýa-da kompýuterleşdirilen eksenel tomografiýa hem diýilýär.
- PET skaneri (pozitron emissiýa tomografiýa skaneri): Bedende zyýanly çiş öýjüklerini tapmagyň tertibi. Az mukdarda radioaktiw glýukoza (şeker) damara sanjym edilýär. PET skaneri bedeniň daşyndan aýlanýar we glýukozanyň bedende nirede ulanylýandygyny suratlandyrýar. Zyýanly çiş öýjükleri, has işjeň we adaty öýjüklerden has köp glýukoza alýandygy sebäpli suratda has aýdyň görünýär. Käwagt PET skaneri we KT gözlemek bir wagtda edilýär. Eger bir düwnük bar bolsa, bu onuň tapylmak mümkinçiligini artdyrýar.

- MRI (magnit-rezonans tomografiýasy): Limfa düwünleri ýaly bedeniň içindäki ýerleri jikme-jik suratlandyrmak üçin magnit, radio tolkunlary we kompýuter ulanýan prosedura. Bu prosedura ýadro magnit-rezonans tomografiýasy (NMRI) hem diýilýär.
- Gursak rentgen: Döşüň içindäki organlaryň we süňkleriň rentgen şöhlesi. Rentgen, bedeniň içindäki ýerleri surata düşürip, bedene we filme geçip bilýän energiýa şöhlesiniň bir görnüşidir.
- Süňk ýiliginiň ymtylyşy we biopsiýasy: Süňk ýiliginiň we süňküň bölejiginiň ýa-da döş süňküne içi boş iňňäni goýup aýyrmak. Patolog, adaty öýjükleri gözlemek üçin süňk ýiligini we süňküni mikroskop astynda görýär. Süňk ýiliginiň islegi we biopsiýasy ösen kesel we / ýa-da B alamatlary bolan näsaglar üçin edilýär.
- Limfa düwüniniň biopsiýasy: Bir ýa-da birnäçe limfa düwünleriniň hemmesini ýa-da bölegini aýyrmak. Limfa düwünini şekillendirilen KT barlagy ýa-da torakoskopiýa, mediastinoskopiýa ýa-da laparoskopiýa wagtynda aýryp bolýar. Aşakdaky biopsiýa görnüşlerinden biri edilip bilner:
- Düşünjeli biopsiýa: Limfa düwüniniň tutuşlygyna aýrylmagy.
- Kesgitli biopsiýa: Limfa düwüniniň bir böleginiň aýrylmagy.
- Esasy biopsiýa: Giň iňňäni ulanyp limfa düwüninden dokumanyň aýrylmagy.
Patolog, Reed-Sternberg öýjükleri diýilýän rak öýjüklerini barlamak üçin mikroskopda limfa düwün dokumasyny görýär. Reed-Sternberg öýjükleri klassiki Hodgkin lenfomasynda köp bolýar.
Aýyrylan dokumalarda aşakdaky synag bolup biler:
- Immunofenotip ýazmak: Öýjükleriň üstündäki antigenleriň ýa-da markerleriň görnüşlerine esaslanyp, rak öýjüklerini kesgitlemek üçin antikorlary ulanýan laboratoriýa synagy. Bu synag lenfomanyň anyk görnüşlerini anyklamaga kömek etmek üçin ulanylýar ..
Käbir faktorlar çaklama (dikeldiş mümkinçiligi) we bejerginiň usullaryna täsir edýär.
Kesgitlemek (dikeldiş mümkinçiligi) we bejeriş usullary aşakdakylara baglydyr:
- Düwnük keseli (rak keseliniň ululygy we rak keseliniň diafragmanyň aşagynda ýaýrandygy ýa-da limfa düwünleriniň birden köp toparyna ýaýramagy).
- Çişiň ululygy.
- Diagnozda B alamatlary barmy (belli bir sebäbe görä gyzzyrma, belli bir sebäbe görä horlanmak ýa-da gijeki derleri guratmak).
- Hodgkin lenfomasynyň görnüşi.
- Rak öýjükleriniň käbir aýratynlyklary.
- Diagnoz wagtynda ak gan öýjükleriniň ýa-da ganazlygyň adaty sanyndan köp bolmagy.
- Diagnozda ýüregiň ýa-da öýkeniň töwereginde suwuklyk barmy.
- Gandaky çökündiler derejesi ýa-da albumin derejesi.
- Düwürtik himiýa bejergisi bilen başlangyç bejergä nähili gowy jogap berýär.
- Çaganyň jynsy.
- Rak täze diagnoz goýuldymy ýa-da gaýtalandymy (gaýdyp geliň).
Bejergi usullary hem aşakdakylara baglydyr:
- Pes, orta ýa-da ýokary töwekgelçilik barmy ýa-da bejergiden soň gaýdyp geler.
- Çaganyň ýaşy.
- Uzak möhletli zyýanly täsirleri.
Täze diagnoz goýlan Hodgkin lenfomasy bolan çagalaryň we ýetginjekleriň köpüsi bejerilip bilner.
Çagalyk döwürleri Hodgkin lenfomasy
Esasy pikirler
- Çagalykdan Hodgkin lenfoma diagnozy goýlandan soň, düwnük öýjükleriniň limfa ulgamynyň ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrandygyny anyklamak üçin synaglar geçirilýär.
- Rakyň bedende ýaýramagynyň üç usuly bar.
- Çagalyk Hodgkin lenfomasy üçin aşakdaky tapgyrlar ulanylýar:
- I Tapgyr
- II Tapgyr
- III Tapgyr
- IV Tapgyr
- Sahna belgisinden başga-da A, B, E ýa-da S harplary bellik edilip bilner.
- Çagalyk Hodkkin lenfomasy töwekgelçilik toparlaryna görä bejerilýär.
Çagalykdan Hodgkin lenfoma diagnozy goýlandan soň, düwnük öýjükleriniň limfa ulgamynyň ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrandygyny anyklamak üçin synaglar geçirilýär.
Rakyň limfa ulgamynyň içinde ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrandygyny ýa-da ýokdugyny anyklamak üçin ulanylýan amal sahna diýilýär. Sahnadan ýygnan maglumatlar keseliň tapgyryny kesgitleýär. Hodgkin lenfomasyny anyklamak we basgançak etmek üçin geçirilen synaglaryň we proseduralaryň netijeleri bejergi barada karar bermek üçin ulanylýar.
Rakyň bedende ýaýramagynyň üç usuly bar.
Rak dokuma, limfa ulgamy we gan arkaly ýaýrap biler:
- Dokma. Rak ýakyn ýerlere ulalmak bilen başlanan ýerinden ýaýraýar.
- Limfa ulgamy. Rak limfa ulgamyna girmek bilen başlanan ýerinden ýaýraýar. Düwürtik limfa damarlaryndan bedeniň beýleki ýerlerine geçýär.
- Gan. Rak gana girip başlan ýerinden ýaýraýar. Rak gan damarlaryndan bedeniň beýleki ýerlerine geçýär.
Çagalyk Hodgkin lenfomasy üçin aşakdaky tapgyrlar ulanylýar:
I Tapgyr
I etap I we IE tapgyra bölünýär.
- I Tapgyr: Düwürtik limfa ulgamynyň aşakdaky ýerlerinden birinde duş gelýär:
- Bir limfa düwün toparyndaky bir ýa-da birnäçe limfa düwünleri.
- Waldeyeriň ýüzügi.
- Timus.
- pleen.
- IE Tapgyr: Rak limfa ulgamynyň daşynda bir organda ýa-da sebitde bolýar.
II Tapgyr
II tapgyra II tapgyra we IIE tapgyra bölünýär.
- II Tapgyr: Düwürtik ýokardan ýa-da aşagyndan iki ýa-da has köp limfa düwün toparynda bolýar (dem almaga kömek edýän we döşi garyn boşlugyndan aýyrýan öýkeniň aşagyndaky inçe myşsa).
- II Tapgyr: Düwürtik bir ýa-da birnäçe limfa düwün toparynda ýa-da diafragmanyň ýokarsynda ýa-da aşagynda we limfa düwünleriniň daşynda ýa-da ýakyn bir organda ýa-da sebitde bolýar.
III Tapgyr

III etap III tapgyra, IIIE tapgyra, IIIS tapgyra we IIIE, S tapgyra bölünýär.
- III Tapgyr: Düwürtik ýokardaky we aşaky limfa düwün toparlarynda (dem almaga kömek edýän we döşi garnyndan aýyrýan öýkeniň aşagyndaky inçe myşsa) rak keseli bolýar.
- III basgançak: Düwürtik, diafragmanyň ýokarsynda we aşagynda we limfa düwünleriniň daşynda we golaýdaky organda ýa-da sebitde bolýar.
- IIIS Tapgyr: Rak, diafragmanyň ýokarsynda we aşagynda we dalakda limfa düwün toparlarynda bolýar.
- IIIE, S: Düwürtik, diafragmanyň ýokarsynda we aşagynda, limfa düwünleriniň daşynda we ýakyn bir organda ýa-da dalakda bolýar.
IV Tapgyr
IV tapgyra, rak:
- limfa düwünleriniň daşynda bir ýa-da birnäçe agzanyň içinde duş gelýär we şol organlaryň ýanyndaky limfa düwünlerinde bolup biler; ýa-da
- limfa düwünleriniň daşynda bir organda tapylýar we şol organdan uzak ýerlere ýaýrady; ýa-da
- öýkeninde, bagyrda, süňk ýiliginde ýa-da serebrospinal suwuklykda (CSF) bolýar. Rak öýken, bagyr, süňk ýiligine ýa-da ýakyn ýerlerden CSF-e ýaýramady.
Sahna belgisinden başga-da A, B, E ýa-da S harplary bellik edilip bilner.
A, B, E ýa-da S harplary Hodgkin lenfomasynyň çagalyk döwrüni hasam suratlandyrmak üçin ulanylyp bilner.
- J: Näsagda B alamatlary ýok (gyzzyrma, horlanmak ýa-da gijeki derler).
- B: Näsagda B alamatlary bar.
- E: Düwürtik limfa ulgamynyň bir bölegi bolmadyk, ýöne düwnük keseliniň täsir edýän limfa ulgamynyň bir ýerinde bolup bilýän organda ýa-da dokumada bolýar.
- S: Düwürtikde düwnük bar.
Çagalyk Hodkkin lenfomasy töwekgelçilik toparlaryna görä bejerilýär.
Bejerilmedik çagalyk Hodgkin lenfomasy, çişiň ululygyna we näsagyň B alamatlaryna (gyzzyrma, horlanmak ýa-da gijeki derler) baglylykda töwekgelçilik toparlaryna bölünýär. Töwekgelçilik topary, Hodgkin lenfomasynyň bejergä jogap bermejekdigini ýa-da bejergiden soň gaýdyp gelme ähtimallygyny beýan edýär. Başlangyç bejergini meýilleşdirmek üçin ulanylýar.
- Pes töwekgelçilikli çagalyk Hodgkin lenfomasy.
- Orta töwekgelçilikli çagalyk Hodgkin lenfomasy.
- Riskokary töwekgelçilikli çagalyk Hodgkin lenfomasy.
Pes töwekgelçilikli Hodgkin lenfomasy bejerginiň az siklini, antikanser dermanlaryny az we ýokary töwekgelçilikli lenfoma garanyňda antikanser dermanlarynyň az dozalaryny talap edýär.
Çagalarda we ýetginjeklerde başlangyç refrakter / gaýtalanýan Hodkkin lenfomasy
Esasy refrakter Hodgkin lenfoma, bejerginiň dowamynda ösmegini ýa-da ýaýramagyny dowam etdirýän lenfoma.
Gaýtalanýan Hodgkin lenfomasy, bejergiden soň gaýtalanýan (gaýdyp gelýän) rakdyr. Limfoma limfa ulgamynda ýa-da öýken, bagyr, süňk ýa-da süňk ýiligi ýaly bedeniň beýleki ýerlerinde gaýdyp biler.
Bejergi wariantyna syn
Esasy pikirler
- Hodgkin lenfomasy bolan çagalar üçin bejerginiň dürli görnüşleri bar.
- Hodgkin lenfomasy bolan çagalar, bejergisini çagalyk rak keselini bejermekde ökde hünärmenler topary tarapyndan meýilleşdirmeli.
- Çagalyk Hodgkin lenfomasyny bejermek ters täsirleri we giç täsirleri döredýär.
- Adaty bejerginiň alty görnüşi ulanylýar:
- Himiýa bejergisi
- Radiasiýa bejergisi
- Maksatly bejergi
- Immunoterapiýa
- Operasiýa
- Öýjük transplantasiýasy bilen ýokary dozaly himiýa bejergisi
- Bejerginiň täze görnüşleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär.
- Proton şöhleleriniň bejergisi
- Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler.
- Näsaglar rak keselini bejermekden ozal, wagtynda ýa-da soň kliniki synaglara girip bilerler.
- Gözegçilik synaglary zerur bolup biler.
Hodgkin lenfomasy bolan çagalar üçin bejerginiň dürli görnüşleri bar.
Hodgkin lenfomasy bolan çagalar üçin dürli bejergiler bar. Käbir bejergiler adaty, käbirleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär. Bejergi kliniki synagy, häzirki bejergileri gowulaşdyrmak ýa-da düwnük keseli bilen kesellänler üçin täze bejergiler barada maglumat almak üçin niýetlenen gözleg işidir. Kliniki synaglar täze bejerginiň adaty bejergiden has gowudygyny görkezende, täze bejergi adaty bejergä öwrülip biler.
Çagalarda düwnük keseli seýrek bolansoň, kliniki synaga gatnaşmak göz öňünde tutulmalydyr. Käbir kliniki synaglar diňe bejergini başlamadyk hassalar üçin açykdyr.
Hodgkin lenfomasy bolan çagalar, bejergisini çagalyk rak keselini bejermekde ökde hünärmenler topary tarapyndan meýilleşdirmeli.
Bejergi çaga onkology, düwnük keseli bolan çagalary bejermekde ýöriteleşen lukman tarapyndan gözegçilik ediler. Çaga onkology, Hodgkin lenfomasy bolan çagalary bejermekde we lukmançylygyň käbir ugurlarynda ýöriteleşen beýleki çaga saglygy goraýyş işgärleri bilen işleýär. Bulara aşakdaky hünärmenler girip biler:
- Çaga lukmany.
- Lukmançylyk onkology / gematolog.
- Radiasiýa onkology.
- Çaga şepagat uýasy hünärmeni.
- Psiholog.
- Jemgyýetçilik işgäri.
- Çaga durmuşy boýunça hünärmen.
Odetginjeklerde we ýaş ulularda Hodkkin lenfomasynyň bejergisi çagalaryň bejergisinden tapawutly bolup biler. Käbir ýetginjekler we ýaş ulular ululary bejermek tertibi bilen bejerilýär.
Çagalyk Hodgkin lenfomasyny bejermek ters täsirleri we giç täsirleri döredýär.
Rak keselini bejermekde başlaýan zyýanly täsirler barada has giňişleýin maglumat üçin “Side Effects” sahypasyna serediň.
Bejergiden soň başlanýan we birnäçe aýlap dowam edýän rak keseliniň bejergisine giç täsirler diýilýär. Giçki täsirler saglyga we ösüşe täsir edýändigi sebäpli yzygiderli synaglar möhümdir.
Düwnük bejergisiniň giç täsirleri aşakdakylary öz içine alyp biler:
- Aşakdakylara täsir edýän fiziki meseleler:
- Jyns we köpeliş organlarynyň ösüşi.
- Önelgesizlik (çagaly bolmak ukyby).
- Süňk we myşsalaryň ösüşi we ösüşi.
- Tiroid, ýürek ýa-da öýken işi.
- Dişler, diş etleri we tüýkülik bezegi işleýär.
- Dalak funksiýasy (ýokaşma töwekgelçiligi).
- Keýpiň, duýgynyň, pikirlenmegiň, öwrenmegiň ýa-da ýadyň üýtgemegi.
- Döş, tiroid, deri, öýken, aşgazan ýa-da kolorektal ýaly ikinji rak (rak keseliniň täze görnüşleri).
Hodkkin lenfomasyndan diri galan aýal-gyzlar üçin döş mäziniň döremek howpy ýokarlanýar. Bu töwekgelçilik, döş bejergisinde alnan radiasiýa mukdaryna we ulanylýan himiýa bejergisine baglydyr. Ovumurtgalara radiasiýa berilse, döş mäziniň döremek howpy azalýar.
Döşüne radiasiýa bejergisini alan diri galan aýal-gyzlar, bejergiden 8 ýyl soň ýa-da 25 ýaşynda haýsy bolsa-da, ýylda bir gezek mamogramma we MRI bolmagy maslahat berilýär. Şeýle hem, diri galan aýallara ýetginjeklikden başlap her aý döş barlagyny geçirmek we her ýyl ýetginjeklikden başlap 25 ýaşa çenli saglyk hünärmeni tarapyndan döş synagyny geçirmek maslahat berilýär.
Käbir giç täsirleri bejermek ýa-da gözegçilikde saklamak mümkin. Käbir bejergiler sebäpli bolup biläýjek giç täsirleri barada çaganyň lukmanlary bilen gürleşmek möhümdir. (Has giňişleýin maglumat üçin Çaga rak keselini bejermegiň giç täsirleri barada gysgaça mazmunyna serediň).
Adaty bejerginiň alty görnüşi ulanylýar:
Himiýa bejergisi
Himioterapiýa, öýjükleri öldürmek ýa-da olaryň bölünmegini bes etmek bilen, bir ýa-da birnäçe derman ulanýan rak keselidir. Birden köp himiýa bejergisini ulanyp, düwnük bejergisine kombinasiýa himiýa bejergisi diýilýär. Himiýa bejergisi agzy bilen kabul edilende ýa-da damara ýa-da myşsa sanjylanda, dermanlar gana girýär we bedeniň hemme ýerinde düwnük öýjüklerine baryp biler (ulgamlaýyn himiýa bejergisi). Himiýa bejergisi gönüden-göni serebrospinal suwuklyga, bir organa ýa-da garyn ýaly beden boşlugyna ýerleşdirilende, dermanlar esasan şol ýerlerdäki rak öýjüklerine täsir edýär (sebit himiýa bejergisi).
Himiýa bejergisiniň berilmegi töwekgelçilik toparyna baglydyr. Mysal üçin, töwekgelçilikli Hodgkin lenfomasy bolan çagalar bejerginiň az siklini, antikanser dermanlaryny az we antikanser dermanlarynyň pes dozalaryny alýarlar, ýokary töwekgelçilikli lenfoma bolan çagalara garanyňda.
Has giňişleýin maglumat üçin Hodgkin lenfomasy üçin tassyklanan dermanlara serediň.
Radiasiýa bejergisi
Radiasiýa bejergisi, düwnük öýjüklerini öldürmek ýa-da ösmezligi üçin ýokary energiýa rentgen şöhlelerini ýa-da beýleki radiasiýa görnüşlerini ulanýan rak keselidir. Radiasiýa bejergisiniň iki görnüşi bar:
- Daşarky radiasiýa bejergisi, rak keseline radiasiýa ibermek üçin bedeniň daşyndaky maşyny ulanýar. Radiasiýa bejergisini bermegiň käbir usullary radiasiýany ýakyn sagdyn dokumalara zeper ýetirmezlige kömek edip biler. Daşarky radiasiýa bejergisiniň bu görnüşleri aşakdakylary öz içine alýar:
- Konformal radiasiýa bejergisi: Konformal radiasiýa bejergisi, çişiň 3 ölçegli (3-D) suratyny döretmek we çişe laýyk radiasiýa şöhlelerini şekillendirmek üçin kompýuter ulanýan daşarky radiasiýa bejergisiniň bir görnüşidir.
- Dykyzlyk modulirlenen radiasiýa bejergisi (IMRT): IMRT, 3 ölçegli (3-D) radiasiýa bejergisiniň bir görnüşidir, bu çişiň ululygyny we görnüşini suratlandyrmak üçin kompýuter ulanýar. Dürli intensiwlikdäki radiasiýanyň inçe şöhleleri köp tarapdan çişe gönükdirilendir.
- Içerki radiasiýa bejergisi, düwnük keseline gönüden-göni ýa-da ýakyn ýerde ýerleşýän iňňelerde, tohumlarda, simlerde ýa-da kateterlerde möhürlenen radioaktiw maddany ulanýar.
Çaganyň töwekgelçilik toparyna we himiýa bejergisine esaslanyp, radiasiýa bejergisi berilip bilner. Daşarky radiasiýa bejergisi çagalyk Hodgkin lenfomasyny bejermek üçin ulanylýar. Radiasiýa diňe limfa düwünlerine ýa-da düwnük keseli bolan beýleki ýerlere berilýär. Içerki radiasiýa bejergisi Hodkkin lenfomasyny bejermek üçin ulanylmaýar.
Maksatly bejergi
Maksatly bejergi, adaty öýjüklere zyýan bermezden, belli bir düwnük öýjüklerini kesgitlemek we olara hüjüm etmek üçin neşe serişdelerini ýa-da beýleki maddalary ulanýan bejerginiň bir görnüşidir. Maksatly bejerginiň görnüşleri aşakdakylary öz içine alýar:
- Monoklonal antikor bejergisi: Monoklonal antikor bejergisi, immunitet öýjüginiň bir görnüşinden laboratoriýada öndürilen antikorlary ulanýan rak keselidir. Bu antikorlar, düwnük öýjüklerindäki ýa-da rak öýjükleriniň ösmegine kömek edip biljek adaty maddalary kesgitläp biler. Antikorlar maddalara birikýär we düwnük öýjüklerini öldürýär, ösmegini bökdeýär ýa-da ýaýramagynyň öňüni alýar. Monoklonal antikorlara infuziýa berilýär. Aloneeke ulanylyp ýa-da neşe serişdelerini, toksinleri ýa-da radioaktiw materiallary gönüden-göni rak öýjüklerine daşamak üçin ulanylyp bilner.
“Rituximab” ýa-da “brentuximab” çaga ýa-da gaýtalanýan çagalyk Hodkkin lenfomasyny bejermek üçin ulanylyp bilner.
- Proteazoma inhibitor bejergisi: Proteazoma inhibitor bejergisi, proteazomalaryň rak öýjüklerinde täsirini bökdeýän maksatly bejerginiň bir görnüşidir. Proteazomlar öýjük üçin zerur bolmadyk beloklary aýyrýarlar. Proteazomlar petiklenende, beloklar öýjükde emele gelýär we düwnük öýjüginiň ölmegine sebäp bolup biler.
Bortezomib, refrakter ýa-da gaýtalanýan çagalyk Hodgkin lenfomasyny bejermek üçin ulanylýan proteazome inhibitorydyr.
Immunoterapiýa
Immunoterapiýa, rak keseline garşy göreşmek üçin näsagyň immunitetini ulanýan bejergidir. Beden tarapyndan öndürilen ýa-da laboratoriýada öndürilen maddalar, bedeniň düwnük keseline garşy tebigy goraglaryny güýçlendirmek, ugrukdyrmak ýa-da dikeltmek üçin ulanylýar. Düwnük bejergisiniň bu görnüşine biologiki terapiýa ýa-da bioterapiýa hem diýilýär. Immunoterapiýanyň görnüşleri aşakdakylary öz içine alýar:
- Immun barlag nokadynyň inhibitory: PD-1 ingibitorlary immun barlag nokady inhibitor bejergisiniň bir görnüşidir. PD-1, T öýjükleriniň üstündäki belok bolup, bedeniň immunitetini gözegçilikde saklamaga kömek edýär. PD-1 düwnük öýjüginde PDL-1 atly başga bir beloga dakylanda, T öýjüginiň düwnük öýjügini öldürmeginiň öňüni alýar. PD-1 ingibitorlary PDL-1 birikdirilýär we T öýjüklerine rak öýjüklerini öldürmäge mümkinçilik berýär.
Pembrolizumab, PD-1 inhibitory bolup, bejergiden soň gaýdyp gelen çagalyk Hodgkin lenfomasyny bejermekde ulanylyp bilner. Beýleki PD-1 ingibitorlary, şol sanda atezolizumab we nivolumab, bejergiden soň gaýdyp gelen çagalyk Hodgkin lenfomasyny bejermekde öwrenilýär.

Operasiýa
Lokal düwünli lenfosit agdyklyk edýän çagalyk Hodgkin lenfomasy üçin çişiň mümkin boldugyça köpüsini aýyrmak üçin hirurgiýa edilip bilner.
Öýjük transplantasiýasy bilen ýokary dozaly himiýa bejergisi
Rak öýjüklerini öldürmek üçin ýokary mukdarda himiýa bejergisi berilýär. Sagdyn öýjükler, şol sanda gan emele getirýän öýjükler hem düwnük bejergisi bilen ýok edilýär. Kök öýjüklerini transplantasiýa etmek, gan emele getirýän öýjükleri çalyşmakdyr. Kök öýjükleri (ýetişmedik gan öýjükleri) näsagyň ýa-da donoryň ganyndan ýa-da süňk ýiliginden aýrylýar we doňdurylýar we saklanýar. Näsag himiýa bejergisini gutarandan soň, saklanylýan kök öýjükleri ereýär we infuziýa arkaly näsaga gaýtarylýar. Bu gaýtadan gurlan baldak öýjükleri bedeniň gan öýjüklerine öwrülýär (we dikeldýär).
Has giňişleýin maglumat üçin Hodgkin lenfomasy üçin tassyklanan dermanlara serediň.
Bejerginiň täze görnüşleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär.
Bu gysgaça bölüm, kliniki synaglarda öwrenilýän bejergileri suratlandyrýar. Öwrenilýän her täze bejergini agzap bilmez. Kliniki synaglar barada maglumat NCI web sahypasyndan alyp bilersiňiz.
Proton şöhleleriniň bejergisi
Proton şöhleleri bejergisi, radiasiýa etmek üçin protonlaryň akymlaryny (ownuk, pololyitel zarýadly bölejikler) ulanýan ýokary energiýaly, daşarky radiasiýa bejergisiniň bir görnüşidir. Radiasiýa bejergisiniň bu görnüşi, döş, ýürek we öýken ýaly çişiň golaýyndaky sagdyn dokumalara ýetirilen zyýany azaltmaga kömek edip biler.
Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler.
Käbir hassalar üçin kliniki synaga gatnaşmak iň oňat bejergi usuly bolup biler. Kliniki synaglar rak keselini öwrenmek prosesiniň bir bölegidir. Täze düwnük bejergisiniň howpsuz we täsirli ýa-da adaty bejergiden has gowudygyny anyklamak üçin kliniki synaglar geçirilýär.
Düwnük keselini bejermek üçin häzirki zaman bejergileriň köpüsi öňki kliniki synaglara esaslanýar. Kliniki synaga gatnaşýan hassalar adaty bejergini alyp bilerler ýa-da täze bejergini ilkinji bolup bilerler.
Kliniki synaglara gatnaşýan hassalar geljekde rak keseliniň bejergisini gowulaşdyrmaga kömek edýär. Kliniki synaglar täsirli täze bejergilere alyp barmasa-da, köplenç möhüm soraglara jogap berýärler we gözlegleri öňe sürmäge kömek edýärler.
Näsaglar rak keselini bejermekden ozal, wagtynda ýa-da soň kliniki synaglara girip bilerler.
Käbir kliniki synaglarda diňe bejergini almadyk hassalar bar. Beýleki synaglar, rak keseli gowulaşmadyk hassalar üçin bejergileri barlaýar. Şeýle hem, rak keseliniň gaýtalanmagynyň (gaýdyp gelmeginiň) öňüni almak ýa-da rak keselini bejermegiň zyýanly täsirlerini azaltmak üçin täze usullary barlaýan kliniki synaglar bar.
Clinurduň köp ýerinde kliniki synaglar geçirilýär. NCI tarapyndan goldanýan kliniki synaglar baradaky maglumatlary NCI-iň kliniki synag gözleg sahypasynda tapyp bilersiňiz. Beýleki guramalar tarapyndan goldanýan kliniki synaglary ClinicalTrials.gov web sahypasynda tapyp bilersiňiz.
Gözegçilik synaglary zerur bolup biler.
Düwnük keselini anyklamak ýa-da rak keseliniň tapgyryny anyklamak üçin geçirilen synaglaryň käbiri gaýtalanyp biler. Bejerginiň näderejede işleýändigini görmek üçin käbir synaglar gaýtalanar. Bejergini dowam etdirmek, üýtgetmek ýa-da bes etmek baradaky kararlar bu synaglaryň netijelerine esaslanyp biler.
Käbir synaglar bejergi gutarandan soň wagtal-wagtal geçirilmegini dowam etdirer. Bu synaglaryň netijesi, çaganyňyzyň ýagdaýynyň üýtgändigini ýa-da rak keseliniň gaýtalanandygyny ýa-da ýokdugyny görkezip biler. Bu synaglara käwagt yzarlaýyş synaglary ýa-da barlaglar diýilýär.
Diňe himiýa bejergisini alýan hassalar üçin, PET barlagy bejergi gutarandan 3 hepde ýa-da ondanam köp wagt geçirilip bilner. Soňky gezek radiasiýa bejergisini alan hassalar üçin bejergi gutarandan 8-12 hepde geçýänçä PET barlagy geçirilmeli däldir.
Hodgkin lenfomasy bolan çagalar we ýetginjekler üçin bejeriş usullary
Bu bölümde
- Pes töwekgelçilikli klassiki çagalyk Hodgkin lenfomasy
- Orta töwekgelçilikli klassiki çagalyk Hodgkin lenfomasy
- Riskokary töwekgelçilikli klassiki çagalyk Hodgkin lenfomasy
- Düwürtik lenfosit-agdyklyk edýän çagalyk Hodgkin lenfomasy
Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.
Pes töwekgelçilikli klassiki çagalyk Hodgkin lenfomasy
Çagalarda pes töwekgelçilikli klassiki Hodgkin lenfomasyny bejermek aşakdakylary öz içine alyp biler:
- Kombinasiýa himiýa bejergisi.
- Düwnük keseli bolan ýerlere radiasiýa bejergisi hem berilip bilner.
Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.
Orta töwekgelçilikli klassiki çagalyk Hodgkin lenfomasy
Çagalarda aralyk töwekgelçilikli klassiki Hodgkin lenfomasyny bejermek aşakdakylary öz içine alyp biler:
- Kombinasiýa himiýa bejergisi.
- Düwnük keseli bolan ýerlere radiasiýa bejergisi hem berilip bilner.
Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.
Riskokary töwekgelçilikli klassiki çagalyk Hodgkin lenfomasy
Çagalarda ýokary töwekgelçilikli Hodgkin lenfomasyny bejermekde aşakdakylar bolup biler:
- Has ýokary dozaly himiýa bejergisi.
- Düwnük keseli bolan ýerlere radiasiýa bejergisi hem berilip bilner.
- Maksatly bejerginiň (brentuximab) we kombinasiýa himiýa bejergisiniň kliniki synagy. Düwnük keseli bolan ýerlere radiasiýa bejergisi hem berilip bilner.
Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.
Düwürtik lenfosit-agdyklyk edýän çagalyk Hodgkin lenfomasy
Düwürtik lenfosit agdyklyk edýän çagalyk Hodgkin lenfomasyny bejermek aşakdakylary öz içine alyp biler:
- Eger çiş doly aýrylyp bilinse, hirurgiýa.
- Az dozaly daşarky radiasiýa bejergisi bilen ýa-da bolmazdan himiýa bejergisi.
Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.
Çagalarda we ýetginjeklerde başlangyç refrakter / gaýtalanýan Hodgkin lenfomasy üçin bejeriş usullary
Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.
Ilkinji refrakter ýa-da gaýtalanýan çagalyk Hodgkin lenfomasyny bejermek aşakdakylary öz içine alyp biler:
- Himioterapiýa, maksatly bejergi (rituximab, brentuximab ýa-da bortezomib) ýa-da bu bejergileriň ikisi.
Immunoterapiýa (pembrolizumab).
- Näsagyň öz öýjüklerini ulanyp, öýjük transplantasiýasy bilen ýokary dozaly himiýa bejergisi. Monoklonal antikor bejergisi (brentuximab) hem berilip bilner.
- Radiasiýa bejergisi, hassanyň öz öýjüklerini ulanyp, öýjük göçürilenden soň ýa-da rak beýleki bejergilere jogap bermedik bolsa we rak keseli bolan ýer öň bejerilmedik bolsa berilip bilner.
- Donoryň kök öýjüklerini ulanyp, öýjük transplantasiýasy bilen ýokary dozaly himiýa bejergisi.
- Immunoterapiýanyň kliniki synagy (nivolumab, pembrolizumab ýa-da atezolizumab).
Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.
Çagalyk Hodgkin lenfomasy barada has giňişleýin öwrenmek üçin
Çagalyk Hodgkin lenfomasy barada Milli düwnük institutyndan has giňişleýin maglumat üçin aşakdakylara serediň:
- Hasaplanan tomografiýa (KT) skanerleri we rak
- Hodgkin lenfomasy üçin tassyklanan dermanlar
- Maksatly rak kesel bejergisi
- Gan emele getirýän baldak öýjükleri
Çagalykdaky düwnük keseli we beýleki umumy düwnük çeşmeleri üçin aşakdakylara serediň:
- Rak hakda
- Çagalyk raklary
- Çagalaryň düwnük keselinden ýüz öwürmek
- Çaganyň düwnük keselini bejermegiň giç täsiri
- Düwnük keseli bilen ýetginjekler we ýaş ulular
- Düwürtikli çagalar: Ene-atalar üçin gollanma
- Çagalarda we ýetginjeklerde düwnük
- Sahna
- Düwnük keseli
- Lukmandan düwnük keseli barada soraglar
- Halas bolanlar we terbiýeçiler üçin