Görnüşleri / bagyr / näsag / ulular-bagyr-bejermek-pdq

Ulularyň başlangyç bagyr keselini bejermek

Ulularyň başlangyç bagyr keseli barada umumy maglumat

Esasy pikirler

• Uly ýaşly bagyr keseli, bagryň dokumalarynda zyýanly (rak) öýjükleriniň döreýän keselidir.

• Uly ýaşly bagyr düwnük keseliniň iki görnüşi bar.

• Gepatit ýa-da sirroz keseli, uly ýaşly bagyr düwnük töwekgelçiligine täsir edip biler.

• Uly ýaşly bagyr düwnük keseliniň alamatlary we sag tarapynda bir bölek ýa-da agyry bar.

• Bagry we gany barlaýan synaglar, uly ýaşly bagyr düwnük keselini anyklamak (tapmak) we diagnoz goýmak üçin ulanylýar.

• Käbir faktorlar çaklama (dikeldiş mümkinçiligi) we bejerginiň usullaryna täsir edýär.

Uly ýaşly bagyr keseli, bagryň dokumalarynda zyýanly (rak) öýjükleriniň döreýän keselidir.

Bagyr bedeniň iň uly organlaryndan biridir. Iki loby bar we garyn gapagynyň içindäki garnyň ýokarky sag tarapyny doldurýar. Bagryň köp möhüm funksiýalarynyň üçüsi:

• Gandan zyýanly maddalary süzmek üçin, bedenden taburda we peşewde geçip biler.

• Iýmitden gelýän ýagy siňdirmek üçin öt ýasamak.

• Bedeniň energiýa üçin ulanýan glikogeni (şeker) saklamak üçin.

Bagryň anatomiýasy. Bagyr aşgazanyň, içegäniň, öt haltasynyň we aşgazan asty mäziniň golaýynda ýerleşýär. Bagryň sag loby we çep loby bar. Her lob iki bölege bölünýär (görkezilmeýär).

Uly ýaşly bagyr düwnük keseliniň iki görnüşi bar.

Uly ýaşly bagyr keseliniň iki görnüşi:

• Gepatosellüler karsinoma.

• Holangiokarsinoma (öt ýollarynyň düwnük keseli). (Has giňişleýin maglumat üçin Bile Duct Cancer (Cholangiocarcinoma) bejergisi barada gysgaça mazmunyna serediň.)

Uly ýaşly bagyr keseliniň iň köp ýaýran görnüşi gepatosellüler karsinoma. Bagyr keseliniň bu görnüşi, dünýäde düwnük keseli bilen baglanyşykly ölümleriň üçünji sebäbi bolup durýar.

Bu gysgaça mazmun, bagryň esasy düwnük keselini (bagyrda başlaýan rak) bejermek hakda. Bedeniň beýleki ýerlerinden başlap, bagryň içine ýaýran rak keselini bejermek bu gysgaça mazmunda beýan edilmeýär.

Ilkinji bagyr keseli ulularda-da, çagalarda-da bolup biler. Şeýle-de bolsa, çagalar üçin bejergi ulular üçin bejergiden tapawutlanýar. (Has giňişleýin maglumat üçin Çaga bagyr rak keselini bejermek boýunça gysgaça mazmunyna serediň.)

Gepatit ýa-da sirroz keseli, uly ýaşly bagyr düwnük töwekgelçiligine täsir edip biler.

Kesel almak mümkinçiligiňizi artdyrýan islendik zada töwekgelçilik faktory diýilýär. Töwekgelçilik faktoryna eýe bolmak, düwnük keseliniň bardygyny aňlatmaýar; töwekgelçilik faktorlarynyň bolmazlygy, düwnük keseliniň bolmazlygyny aňlatmaýar. Bagyr rak keseline duçar bolup bilersiňiz öýdýän bolsaňyz, lukman bilen gürleşiň.

Bagyr keseli üçin töwekgelçilik faktorlary aşakdakylary öz içine alýar:

• Gepatit B ýa-da gepatit C ýokaşmagy. B gepatit we C gepatit keseliniň bolmagy töwekgelçiligi hasam artdyrýar.

Siroz keseli.

• Alkogol içgileri. Alkogolyň köp ulanylmagy we gepatit B ýokaşmagy töwekgelçiligi hasam ýokarlandyrýar.

• Aflatoksin bilen hapalanan iýmitleri iýmek (däne we hoz ýaly iýmitlerde ösüp bilýän kömelekden zäher, dogry saklanmadyk).

• Alkogolsyz steatohepatit (NASH) bolmak, ýagyň bagyrda emele gelmegi we bagryň çişmegine we bagyr öýjükleriniň zeperlenmegine sebäp bolup bilýän ýagdaýy.

• Çilim çekmek ýaly temmäki ulanmak.

• Bagyrlara zeper ýetirýän käbir miras galan ýa-da seýrek keseller, şol sanda aşakdakylar:

• Miras gemohromatozy, bedeniň zerurlygyndan has köp demir saklaýan miras keseli. Goşmaça demir esasan bagyrda, ýürekde, aşgazan asty mäzinde, deride we bogunlarda saklanýar.

• Alfa-1 antitripsin ýetmezçiligi, bagyr we öýken kesellerine sebäp bolup bilýän miras keseli.

• Glikogen saklaýyş keseli, glikogen diýilýän glýukoza (şeker) görnüşiniň bedende saklanmagy we ulanylmagy bilen baglanyşykly ýüze çykýan miras keseli.

• Porphyria cutanea tarda, derä täsir edýän we bedeniň güne, el, gol we ýüz ýaly böleklerine agyryly çişikleri döredýän seýrek kesel. Bagyr meselesi hem ýüze çykyp biler.

• Wilson keseli, seýrek miras galan kesel, beden zerurlykdan has köp mis saklaýar. Goşmaça mis bagyrda, beýnide, gözlerde we beýleki organlarda saklanýar.

Garrylyk, düwnük keseliniň köpüsi üçin esasy töwekgelçilikdir. Garranyňyzda rak keseline ýolugmak mümkinçiligi artýar.

Uly ýaşly bagyr düwnük keseliniň alamatlary we sag tarapynda bir bölek ýa-da agyry bar.

Bu we beýleki alamatlar we alamatlar uly ýaşly bagyr rak ýa-da başga şertler sebäpli döräp biler. Aşakdakylardan biri bar bolsa, lukmanyňyz bilen habarlaşyň:

• Gapyrganyň kapasasynyň aşagynda sag tarapdaky gaty bölek.

• Sag tarapdaky ýokarky garyn boşlugy.

• Garyn çişdi.

• Sag egin pyçagynyň golaýynda ýa-da arkasynda agyry.

• Sarylyk (deriniň sarylygy we gözleriň aklary).

• Easyeňil gögermek ýa-da gan akmak.

• Adaty bolmadyk ýadawlyk ýa-da gowşaklyk.

• Bulam-bujarlyk we gusmak.

• Kiçijik nahar iýeniňizden soň işdäňizi ýitirmek ýa-da doýmak duýgusy.

• Belli bir sebäbe görä horlanmak.

• Reňkli, içege hereketleri we gara peşew.

• Gyzzyrma.

Bagry we gany barlaýan synaglar, uly ýaşly bagyr düwnük keselini anyklamak (tapmak) we diagnoz goýmak üçin ulanylýar.

Aşakdaky synaglar we proseduralar ulanylyp bilner:

• Fiziki synag we taryh: Saglygyň umumy alamatlaryny barlamak, bedeniň ýa-da adaty bolmadyk başga bir zadyň alamatlaryny barlamak üçin bedeniň synagy. Şeýle hem hassanyň saglyk endikleriniň taryhy, geçmişdäki keseller we bejergiler öwreniler.

• Serum çişiniň marker synagy: Bedende organlar, dokumalar ýa-da çiş öýjükleri tarapyndan gana goýberilýän käbir maddalaryň mukdaryny ölçemek üçin ganyň nusgasy barlanylýan prosedura. Käbir maddalar ganda ýokarlanýan derejelerde ýüze çykanda, düwnük keseliniň belli görnüşleri bilen baglanyşyklydyr. Bulara çiş bellikleri diýilýär. Gandaky alfa-fetoproteiniň (AFP) ýokarlanmagy bagyr keseliniň alamaty bolup biler. Beýleki rak keselleri we sirroz we gepatit ýaly käbir kanser däl ýagdaýlar AFP derejesini ýokarlandyryp biler. Käwagt bagyr keseli ýüze çykanda-da AFP derejesi kadaly bolýar.

• Bagyr funksiýasynyň synaglary: Bagyr tarapyndan gana goýberilýän käbir maddalaryň mukdaryny ölçemek üçin gan nusgasynyň barlanylýan prosedurasy. Bir maddanyň adaty mukdaryndan köp bolmagy bagyr keseliniň alamaty bolup biler.

• KT gözlemek (CAT skaner): Bedeniň içindäki, garyn ýaly ýerleriň dürli burçlardan alnan jikme-jik suratlaryny döredýän prosedura. Suratlar rentgen enjamyna birikdirilen kompýuter tarapyndan ýasaldy. Boýag damara sanjym edilip ýa-da organlaryň ýa-da dokumalaryň has aýdyň görünmegine kömek etmek üçin ýuwudylyp bilner. Bu prosedura hasaplanan tomografiýa, kompýuterleşdirilen tomografiýa ýa-da kompýuterleşdirilen eksenel tomografiýa hem diýilýär. Bagyrdaky adaty bolmadyk ýerleri iň gowy suratlandyrmak üçin boýag sanjymdan soň üç dürli gezek surata düşürilip bilner. Üç fazaly KT diýilýär. Spiral ýa-da dikligine KT gözden geçirmek, bedeni spiral ýol bilen gözden geçirýän rentgen enjamy arkaly bedeniň içindäki ýerleriň gaty jikme-jik suratlaryny döredýär.

• MRI (magnit-rezonans tomografiýasy): Magnit, radio tolkunlary we kompýuter ulanyp, bedeniň içindäki bagyr ýaly jikme-jik suratlary düzmek üçin ulanylýan prosedura. Bu prosedura ýadro magnit-rezonans tomografiýasy (NMRI) hem diýilýär. Bagryň içindäki we golaýyndaky gan damarlarynyň jikme-jik suratlaryny döretmek üçin boýag damara sanjylýar. Bu prosedura MRA (magnit-rezonans angiografiýasy) diýilýär. Bagyrdaky adaty bolmadyk ýerleri iň gowy suratlandyrmak üçin boýag sanjymdan soň üç dürli gezek surata düşürilip bilner. Üç fazaly MRI diýilýär.

• Ultrases barlagy: energyokary energiýa ses tolkunlarynyň (ultrases) içerki dokumalardan ýa-da organlardan çykarylmagy we ýaňlanmagy. Eho, sonogram diýilýän beden dokumalarynyň suratyny emele getirýär. Surat soňrak seretmek üçin çap edilip bilner.

• Biopsiýa: Öýjükleriň ýa-da dokumalaryň, rak keseliniň alamatlaryny barlamak üçin patolog tarapyndan mikroskopda görülmegi üçin aýrylmagy. Öýjükleriň ýa-da dokumalaryň nusgasyny ýygnamak üçin ulanylýan amallar aşakdakylary öz içine alýar:

• Inçe iňňe aspirasiýa biopsiýasy: Inçe iňňäni ulanyp öýjükleriň, dokumalaryň ýa-da suwuklygyň aýrylmagy.

• Esasy iňňe biopsiýasy: Birneme has giň iňňäni ulanyp öýjükleri ýa-da dokumalary aýyrmak.

• Laparoskopiýa: Keseliň alamatlaryny barlamak üçin garyn içindäki organlara seretmek üçin hirurgiki amal. Garyn diwarynda ownuk bölekler (kesikler) we kesikleriň birine laparoskop (inçe, yşyklandyrylan turba) goýulýar. Dokuma nusgalaryny aýyrmak üçin başga bir gural şol bir ýa-da başga bir kesiş arkaly salynýar.

Uly ýaşly bagyr düwnük keselini anyklamak üçin biopsiýa hemişe zerur däl.

Käbir faktorlar çaklama (dikeldiş mümkinçiligi) we bejerginiň usullaryna täsir edýär.

Kesgitlemek (dikeldiş mümkinçiligi) we bejeriş usullary aşakdakylara baglydyr:

• Düwnük keseli (çişiň ululygy, bagryň bir bölegine ýa-da hemmesine täsir edýärmi ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrady).

• Bagryň nähili gowy işleýändigi.

• Bagryň sirrozynyň bardygyny ýa-da ýokdugyny goşmak bilen näsagyň umumy saglygy.

Ulularyň başlangyç bagyr keseliniň tapgyrlary

Esasy pikirler

• Uly ýaşly bagyr keseli anyklanylandan soň, düwnük öýjükleriniň bagryň içinde ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrandygyny anyklamak üçin synaglar geçirilýär.

• Rakyň bedende ýaýramagynyň üç usuly bar.

• Rak, başlanan ýerinden bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrap biler.

• Barselona kliniki bagyr keseliniň sahna ulgamy ulularyň esasy bagyr keselini bejermek üçin ulanylyp bilner.

• Bejergini meýilleşdirmek üçin aşakdaky toparlar ulanylýar.

• BCLC 0, A we B tapgyrlary

• BCLC C we D tapgyrlary

Uly ýaşly bagyr keseli anyklanylandan soň, düwnük öýjükleriniň bagryň içinde ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrandygyny anyklamak üçin synaglar geçirilýär.

Rakyň bagryň içinde ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrandygyny ýa-da ýokdugyny anyklamak üçin ulanylýan amal sahna diýilýär. Sahnadan ýygnan maglumatlar keseliň tapgyryny kesgitleýär. Bejergini meýilleşdirmek üçin basgançagy bilmek möhümdir. Sahnalaşdyryş işinde aşakdaky synaglar we proseduralar ulanylyp bilner:

• KT gözden geçirmek (CAT skaner): Dürli burçlardan alnan döş, garyn we çanaklyk ýaly bedeniň içindäki ýerleri jikme-jik suratlandyrýan bir prosedura. Suratlar rentgen enjamyna birikdirilen kompýuter tarapyndan ýasaldy. Boýag damara sanjym edilip ýa-da organlaryň ýa-da dokumalaryň has aýdyň görünmegine kömek etmek üçin ýuwudylyp bilner. Bu prosedura hasaplanan tomografiýa, kompýuterleşdirilen tomografiýa ýa-da kompýuterleşdirilen eksenel tomografiýa hem diýilýär.

• MRI (magnit-rezonans tomografiýasy): Bedeniň içindäki ýerleri jikme-jik suratlandyrmak üçin magnit, radio tolkunlary we kompýuter ulanýan prosedura. Bu prosedura ýadro magnit-rezonans tomografiýasy (NMRI) hem diýilýär.

• PET skaneri (pozitron emissiýa tomografiýa skaneri): Bedende zyýanly çiş öýjüklerini tapmagyň tertibi. Az mukdarda radioaktiw glýukoza (şeker) damara sanjym edilýär. PET skaneri bedeniň daşyndan aýlanýar we glýukozanyň bedende nirede ulanylýandygyny suratlandyrýar. Zyýanly çiş öýjükleri, has işjeň we adaty öýjüklerden has köp glýukoza alýandygy sebäpli suratda has aýdyň görünýär.

Rakyň bedende ýaýramagynyň üç usuly bar.

• Rak dokuma, limfa ulgamy we gan arkaly ýaýrap biler:

• Dokma. Rak ýakyn ýerlere ulalmak bilen başlanan ýerinden ýaýraýar.

• Limfa ulgamy. Rak limfa ulgamyna girmek bilen başlanan ýerinden ýaýraýar. Düwürtik limfa damarlaryndan bedeniň beýleki ýerlerine geçýär. Gan. Rak gana girip başlan ýerinden ýaýraýar. Rak gan damarlaryndan bedeniň beýleki ýerlerine geçýär.

Rak, başlanan ýerinden bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrap biler.

Rak bedeniň başga bir bölegine ýaýranda, oňa metastaz diýilýär. Düwürtik öýjükleri başlanan ýerinden (esasy çiş) aýrylýar we limfa ulgamy ýa-da gany arkaly syýahat edýär.

• Limfa ulgamy. Rak limfa ulgamyna girýär, limfa damarlaryndan geçýär we bedeniň başga bir böleginde çiş (metastatiki çiş) emele getirýär.

• Gan. Rak gana girýär, gan damarlaryndan geçýär we bedeniň başga bir böleginde çiş (metastatiki çiş) emele getirýär.

Metastatiki çiş, esasy çiş bilen birmeňzeş rak görnüşidir. Mysal üçin, esasy bagyr keseli öýkenine ýaýrasa, öýkeniň düwnük öýjükleri aslynda bagyr keseli öýjükleridir. Bu kesel öýken ragy däl-de, metastatiki bagyr rakdyr.

Barselona kliniki bagyr keseliniň sahna ulgamy ulularyň esasy bagyr keselini bejermek üçin ulanylyp bilner.

Bagyr keseli üçin birnäçe sahna ulgamy bar. Barselona kliniki bagyr keseli (BCLC) sahna ulgamy giňden ulanylýar we aşakda beýan edilýär. Bu ulgam hassanyň sagalmak mümkinçiligini çaklamak we aşakdakylara esaslanyp bejergini meýilleşdirmek üçin ulanylýar:

• Rak bagryň içinde ýa-da bedeniň beýleki ýerlerinde ýaýradymy.

• Bagryň nähili gowy işleýändigi.

• Näsagyň umumy saglygy we saglygy.

• Düwnük keseliniň alamatlary.

BCLC sahna ulgamynyň bäş basgançagy bar:

• 0-njy tapgyra: gaty ir

• Tapgyr A: Ir

• B tapgyr: Aralyk

• C Tapgyr: Ösen

• D basgançak: Ahyrky tapgyr

Bejergini meýilleşdirmek üçin aşakdaky toparlar ulanylýar.

BCLC 0, A we B tapgyrlary

Düwnük keselini bejermek üçin BCLC 0, A we B tapgyrlary berilýär.

BCLC C we D tapgyrlary

Bagyr rak keselinden döreýän alamatlardan dynmak we näsagyň durmuş derejesini ýokarlandyrmak üçin bejergi BCLC C we D tapgyrlary üçin berilýär, bejergiler bu rak keselini bejermek ähtimallygy ýok.

Adetginjekleriň başlangyç bagyr keseli

Adultetginjekleriň esasy bagyr keseli, bejergiden soň gaýtalanýan (gaýdyp gelýän) rakdyr. Rak bagyrda ýa-da bedeniň beýleki ýerlerinde gaýdyp biler.

Bejergi wariantyna syn

Esasy pikirler

• Uly ýaşly bagyr keseli bolan näsaglar üçin bejerginiň dürli görnüşleri bar.

• Bagyr keseli bilen kesellänler bagyr düwnük keselini bejermekde hünärmenler topary tarapyndan bejerilýär.

• Adaty bejerginiň sekiz görnüşi ulanylýar:

• Gözegçilik

• Operasiýa

• Bagyr transplantasiýasy

• Ablasiýa bejergisi

• Embolizasiýa bejergisi

• Maksatly bejergi

• Immunoterapiýa

• Radiasiýa bejergisi

• Bejerginiň täze görnüşleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär.

• Uly ýaşly bagyr rak keselini bejermek ters täsirleri döredip biler.

• Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler.

• Näsaglar rak keselini bejermekden ozal, wagtynda ýa-da soň kliniki synaglara girip bilerler.

• Gözegçilik synaglary zerur bolup biler.

Uly ýaşly bagyr keseli bolan näsaglar üçin bejerginiň dürli görnüşleri bar.

Uly ýaşly bagyr keseli bolan näsaglar üçin dürli bejergiler bar. Käbir bejergiler adaty (häzirki ulanylýan bejergi), käbirleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär. Bejergi kliniki synagy, häzirki bejergileri gowulaşdyrmak ýa-da düwnük keseli bilen kesellänler üçin täze bejergiler barada maglumat almak üçin niýetlenen gözleg işidir. Kliniki synaglar täze bejerginiň adaty bejergiden has gowudygyny görkezende, täze bejergi adaty bejergä öwrülip biler. Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler. Käbir kliniki synaglar diňe bejergini başlamadyk hassalar üçin açykdyr.

Bagyr keseli bilen kesellänler bagyr düwnük keselini bejermekde hünärmenler topary tarapyndan bejerilýär.

Näsagyň bejergisine, rak keseli bolan adamlary bejermekde ýöriteleşen lukman onkolog lukman gözegçilik eder. Lukmançylyk onkology hassany bagyr keseli bilen kesellänleri bejermekde ýörite taýýarlygy bolan beýleki saglyk işgärlerine iberip biler. Bulara aşakdaky hünärmenler girip biler:

• Gepatolog (bagyr keseli boýunça hünärmen).

• Hirurgiki onkolog.

• Transplant hirurg.

• Radiasiýa onkology.

• Gatnaşykly radiolog (şekillendiriş we mümkin bolan iň kiçi kesikleri ulanyp keselleri anyklaýan we bejerýän hünärmen).

• Patolog.

Adaty bejerginiň sekiz görnüşi ulanylýar:

Gözegçilik

Barlag wagtynda 1 santimetrden kiçi lezýonlara gözegçilik. Üç aýdan bir gezek yzarlamak adaty zat.

Operasiýa Bölekleýin gepatektomiýa (bagryň rak keseli bolan ýerini aýyrmak üçin operasiýa) edilip bilner. Dokumanyň ýüpi, tutuş lob ýa-da bagryň has uly bölegi, töweregindäki käbir sagdyn dokumalar aýrylýar. Galan bagyr dokumasy bagryň funksiýalaryny öz üstüne alýar we gaýtadan dikeldilip bilner.

Bagyr transplantasiýasy

Bagyr transplantasiýasynda tutuş bagyr aýrylýar we sagdyn bagyşlanan bagyr bilen çalşylýar. Kesel diňe bagyrda bolanda we bagyş edilen bagyr tapylanda bagyr transplantasiýasy edilip bilner. Näsag bagyş edilen bagryňyza garaşmaly bolsa, zerur bolanda beýleki bejergi berilýär.

Ablasiýa bejergisi

Ablasiýa bejergisi dokumany aýyrýar ýa-da ýok edýär. Bagyr keseli üçin ablasiýa bejergisiniň dürli görnüşleri ulanylýar:

• Radiofrequency ablasiýa: Çişe ýetmek üçin gönüden-göni deriniň içine ýa-da garyn boşlugyna salynýan ýörite iňňeleri ulanmak. Energyokary energiýaly radio tolkunlary, düwnük öýjüklerini öldürýän iňňeleri we çişleri gyzdyrýar.

• Mikrotolkun bejergisi: Mikrotolkunlar tarapyndan döredilen ýokary temperaturada çişiň täsir edýän bejergisi. Bu, düwnük öýjüklerine zeper ýetirip we öldürip biler ýa-da radiasiýanyň we käbir antikanser dermanlarynyň täsirine has duýgur edip biler.

• Düwürtik etanol sanjymy: Etanol (arassa alkogol) düwnük öýjüklerini öldürmek üçin gönüden-göni bir çişe sanjym etmek üçin kiçijik iňňe ulanylýan rak keseli bejergisi. Birnäçe bejergi zerur bolup biler. Adatça ýerli anesteziýa ulanylýar, ýöne näsagda bagyrda köp çiş bar bolsa, umumy anesteziýa ulanylyp bilner.

• Kriablýasiýa: Rak öýjüklerini doňdurmak we ýok etmek üçin gural ulanýan bejergi. Bejerginiň bu görnüşine krioterapiýa we kriosirurgiýa hem diýilýär. Guraly ugrukdyrmak üçin lukman ultrases barlagyny ulanyp biler.

• Elektroporasiýa bejergisi: Rak öýjüklerini öldürmek üçin bir çişde ýerleşdirilen elektrodyň üsti bilen elektrik impulslaryny iberýän bejergi. Elektroporasiýa bejergisi kliniki synaglarda öwrenilýär.

Embolizasiýa bejergisi

Embolizasiýa bejergisi, bagyr arteriýasy arkaly çişe gan akmagyny azaltmak ýa-da azaltmak üçin maddalary ulanmakdyr. Ösümlik zerur kislorody we ýokumly maddalary almasa, ösmegini dowam etdirmez. Embolizasiýa bejergisi, çiş ýa-da ablasiýa bejergisini aýyrmak üçin operasiýa edip bilmeýän we çişiniň bagryň daşynda ýaýramadyk hassalar üçin ulanylýar.

Bagyr bagyr portal damaryndan we bagyr arteriýasyndan gan alýar. Bagyr portal damaryndan bagryň içine girýän gan, adatça sagdyn bagyr dokumasyna gidýär. Bagyr arteriýasyndan gelýän gan, adatça çişe gidýär. Embolizasiýa bejergisi wagtynda bagyr arteriýasy petiklenende, sagdyn bagyr dokumasy bagyr portal damaryndan gan almagyny dowam etdirýär.

Embolizasiýa bejergisiniň iki esasy görnüşi bar:

• Transarterial embolizasiýa (TAE): Içki budda kiçijik kesik (kesilen) we kateter (inçe, çeýe turba) bagyr arteriýasyna salynýar we saplanýar. Kateter ýerinde bolansoň, bagyr arteriýasyny bloklaýan we çişe gan akmagyny togtadýan bir madda sanjym edilýär.

• Transarterial kemoembolizasiýa (TACE): Bu prosedura TAE meňzeýär, antikanser beriji derman hem berilýär. Bu amal, antikanser dermanlaryny bagyr arteriýasyna sanjylýan kiçijik monjuklara dakmak ýa-da kateteriň üsti bilen bagyr arteriýasyna sanjym etmek, soň bolsa bagyr arteriýasyny ýapmak üçin madda sanjym etmek arkaly amala aşyrylyp bilner. Antikanserlendiriji dermanlaryň köpüsi çişiň golaýynda gabalanýar we dermanlaryň diňe az mukdary bedeniň beýleki ýerlerine baryp ýetýär. Bejerginiň bu görnüşine kemoembolizasiýa hem diýilýär.

Maksatly bejergi

Maksatly bejergi, adaty öýjüklere zyýan bermezden, belli bir rak öýjüklerini kesgitlemek we olara hüjüm etmek üçin neşe serişdelerini ýa-da beýleki maddalary ulanýan bejergidir. Tirozin kinaz ingibitorlary, uly ýaşly bagyr keselini bejermekde ulanylýan maksatly bejerginiň bir görnüşidir.

Tirozin kinaz ingibitorlary, öýjük membranasynyň içinden geçýän we rak öýjükleriniň içinde ösýän we bölünmeli signallary ýapmak üçin işleýän ownuk molekulaly dermanlardyr. Käbir tirozin kinaz ingibitorlary hem angiogeneziň inhibitor täsirine eýe. Sorafenib, lenvatinib we regorafenib tirozin kinaz ingibitorlarynyň görnüşleridir.

Has giňişleýin maglumat üçin Bagyr keseli üçin tassyklanan dermanlara serediň.

Immunoterapiýa

Immunoterapiýa, rak keseline garşy göreşmek üçin näsagyň immunitetini ulanýan bejergidir. Beden tarapyndan öndürilen ýa-da laboratoriýada öndürilen maddalar, bedeniň düwnük keseline garşy tebigy goraglaryny güýçlendirmek, ugrukdyrmak ýa-da dikeltmek üçin ulanylýar. Düwnük bejergisiniň bu görnüşine bioterapiýa ýa-da biologiki terapiýa hem diýilýär.

Immun barlag nokady inhibitor bejergisi immunoterapiýanyň bir görnüşidir.

• Immun barlag nokadynyň inhibitory bejergisi: PD-1, T öýjükleriniň üstündäki belok bolup, bedeniň immunitetini gözegçilikde saklamaga kömek edýär. PD-1 düwnük öýjüginde PDL-1 atly başga bir beloga dakylanda, T öýjüginiň düwnük öýjügini öldürmeginiň öňüni alýar. PD-1 ingibitorlary PDL-1 birikdirilýär we T öýjüklerine rak öýjüklerini öldürmäge mümkinçilik berýär. Nivolumab immun barlag nokadynyň bir görnüşidir.

Immun barlag nokady. Çiş öýjüklerindäki PD-L1 we T öýjüklerindäki PD-1 ýaly barlag nokady beloklary immun jogaplaryny gözegçilikde saklamaga kömek edýär. PD-L1-iň PD-1 bilen baglanyşygy T öýjüklerini bedendäki çiş öýjüklerini öldürmekden saklaýar (çep panel). PD-L1 bilen PD-1-iň immun barlag nokady inhibitory (anti-PD-L1 ýa-da PD-1) bilen baglanyşygyny blokirlemek, T öýjüklerine çiş öýjüklerini (sag panel) öldürmäge mümkinçilik berýär.

Has giňişleýin maglumat üçin Bagyr keseli üçin tassyklanan dermanlara serediň.

Radiasiýa bejergisi

Radiasiýa bejergisi, düwnük öýjüklerini öldürmek ýa-da ösmezligi üçin ýokary energiýa rentgen şöhlelerini ýa-da beýleki radiasiýa görnüşlerini ulanýan rak keselidir. Radiasiýa bejergisiniň iki görnüşi bar:

• Daşarky radiasiýa bejergisi, rak keseline radiasiýa ibermek üçin bedeniň daşyndaky maşyny ulanýar. Radiasiýa bejergisini bermegiň käbir usullary radiasiýany ýakyn sagdyn dokumalara zeper ýetirmezlige kömek edip biler. Daşarky radiasiýa bejergisiniň bu görnüşleri aşakdakylary öz içine alýar:

• Konformal radiasiýa bejergisi: Konformal radiasiýa bejergisi, çişiň 3 ölçegli (3-D) suratyny döretmek we çişe laýyk radiasiýa şöhlelerini şekillendirmek üçin kompýuter ulanýan daşarky radiasiýa bejergisiniň bir görnüşidir. Bu ýokary mukdarda radiasiýa çişe ýetmäge mümkinçilik berýär we ýakyn ýerdäki sagdyn dokuma az zeper ýetirýär.

• Stereotaktiki beden radiasiýa bejergisi: Stereotaktiki beden radiasiýa bejergisi daşarky radiasiýa bejergisiniň bir görnüşidir. Her radiasiýa bejergisi üçin hassany şol bir ýagdaýda goýmak üçin ýörite enjamlar ulanylýar. Birnäçe günläp günde bir gezek radiasiýa maşyny, adaty çişden göni radiasiýa dozasyndan has uly maksat edinýär. Her bejergi üçin hassany şol bir ýagdaýda saklamak bilen, ýakyn sagdyn dokumalara az zyýan ýetýär. Bu prosedura stereotaktiki daşarky şöhle radiasiýa bejergisi we stereotaksiki radiasiýa bejergisi hem diýilýär.

• Proton şöhleleriniň bejergisi: Proton şöhle bejergisi ýokary energiýa, daşarky radiasiýa bejergisiniň bir görnüşidir. Radiasiýa bejeriş enjamy, olary öldürmek üçin rak öýjüklerinde protonlaryň (kiçijik, göze görünmeýän, pololyitel zarýadly bölejikleri) maksat edinýär. Bejerginiň bu görnüşi ýakyn sagdyn dokumalara az zeper ýetirýär.

• Içerki radiasiýa bejergisi, düwnük keseline gönüden-göni ýa-da ýakyn ýerde ýerleşýän iňňelerde, tohumlarda, simlerde ýa-da kateterlerde möhürlenen radioaktiw maddany ulanýar.

Radiasiýa bejergisiniň berilmegi, bejerilýän rak keseliniň görnüşine we tapgyryna baglydyr. Daşarky radiasiýa bejergisi ulularyň esasy bagyr keselini bejermek üçin ulanylýar.

Bejerginiň täze görnüşleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär.

Kliniki synaglar barada maglumat NCI web sahypasyndan alyp bilersiňiz.

Uly ýaşly bagyr rak keselini bejermek ters täsirleri döredip biler.

Düwnük keseliniň bejergisiniň netijesinde ýüze çykýan zyýanly täsirler barada has giňişleýin maglumat üçin “Side Effects” sahypasyna serediň.

Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler.

Käbir hassalar üçin kliniki synaga gatnaşmak iň oňat bejergi usuly bolup biler. Kliniki synaglar rak keselini öwrenmek prosesiniň bir bölegidir. Täze düwnük bejergisiniň howpsuz we täsirli ýa-da adaty bejergiden has gowudygyny anyklamak üçin kliniki synaglar geçirilýär.

Düwnük keselini bejermek üçin häzirki zaman bejergileriň köpüsi öňki kliniki synaglara esaslanýar. Kliniki synaga gatnaşýan hassalar adaty bejergini alyp bilerler ýa-da täze bejergini ilkinji bolup bilerler.

Kliniki synaglara gatnaşýan hassalar geljekde rak keseliniň bejergisini gowulaşdyrmaga kömek edýär. Kliniki synaglar täsirli täze bejergilere alyp barmasa-da, köplenç möhüm soraglara jogap berýärler we gözlegleri öňe sürmäge kömek edýärler.

Näsaglar rak keselini bejermekden ozal, wagtynda ýa-da soň kliniki synaglara girip bilerler.

Käbir kliniki synaglarda diňe bejergini almadyk hassalar bar. Beýleki synaglar, rak keseli gowulaşmadyk hassalar üçin bejergileri barlaýar. Şeýle hem, rak keseliniň gaýtalanmagynyň (gaýdyp gelmeginiň) öňüni almak ýa-da rak keselini bejermegiň zyýanly täsirlerini azaltmak üçin täze usullary barlaýan kliniki synaglar bar.

Clinurduň köp ýerinde kliniki synaglar geçirilýär. NCI tarapyndan goldanýan kliniki synaglar baradaky maglumatlary NCI-iň kliniki synag gözleg sahypasynda tapyp bilersiňiz. Beýleki guramalar tarapyndan goldanýan kliniki synaglary ClinicalTrials.gov web sahypasynda tapyp bilersiňiz.

Gözegçilik synaglary zerur bolup biler.

Düwnük keselini anyklamak ýa-da rak keseliniň tapgyryny anyklamak üçin geçirilen synaglaryň käbiri gaýtalanyp biler. Bejerginiň näderejede işleýändigini görmek üçin käbir synaglar gaýtalanar. Bejergini dowam etdirmek, üýtgetmek ýa-da bes etmek baradaky kararlar bu synaglaryň netijelerine esaslanyp biler.

Käbir synaglar bejergi gutarandan soň wagtal-wagtal geçirilmegini dowam etdirer. Bu synaglaryň netijesi, ýagdaýyňyzyň üýtgändigini ýa-da rak keseliniň gaýtalanandygyny görkezip biler (gaýdyp geliň). Bu synaglara käwagt yzarlaýyş synaglary ýa-da barlaglar diýilýär.

Ulularyň başlangyç bagyr rak keselini bejermek usullary

Bu bölümde

• 0, A we B etaplar Ulularyň başlangyç bagyr keseli

• C we D etaplar Ulularyň başlangyç bagyr keseli

Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.

0, A we B etaplar Ulularyň başlangyç bagyr keseli

0, A we B basgançaklaryň bejergisinde aşakdakylar bolup biler:

• 1 santimetrden kiçi lezýonlara gözegçilik.

• Bölekleýin gepatektomiýa.

• Jemi gepatektomiýa we bagyr göçürmesi.

• Aşakdaky usullardan birini ulanyp, çişiň ablasiýasy:

• Radioýygylyk ablasiýasy.

• Mikrotolkun bejergisi.

• Perkutan etanol sanjymy.

• Kroablasiýa.

• Elektroporasiýa bejergisiniň kliniki synagy.

Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.

C we D etaplar Ulularyň başlangyç bagyr keseli

C we D ulularyň esasy bagyr rak keselini bejermek aşakdakylary öz içine alyp biler:

• Embolizasiýa bejergisi, aşakdaky usullaryň birini ulanyp:

• Transarterial embolizasiýa (TAE).

• Transarterial kemoembolizasiýa (TACE).

• Tirozin kinaz inhibitory bilen maksatly bejergi.

• Immunoterapiýa.

• Radiasiýa bejergisi.

• Kemoembolizasiýadan soň ýa-da himiýa bejergisi bilen birleşdirilen maksatly bejerginiň kliniki synagy.

• Täze maksatly bejeriş dermanlarynyň kliniki synagy.

• Immunoterapiýanyň kliniki synagy.

• Maksatly bejergi bilen bilelikde immunoterapiýanyň kliniki synagy.

• Stereotaktiki beden radiasiýa bejergisiniň ýa-da proton şöhleleriniň radiasiýa bejergisiniň kliniki synagy.

Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.

Adultetginjekleriň başlangyç bagyr keselini bejermek

Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.

Adultetginjekleriň esasy bagyr rak keselini bejermegiň usullary aşakdakylary öz içine alyp biler:

• Jemi gepatektomiýa we bagyr göçürmesi.

• Bölekleýin gepatektomiýa.

• Ablasiýa

• Alamatlary aýyrmak we durmuş derejesini ýokarlandyrmak üçin pallatiw terapiýa hökmünde sorafenib bilen transarterial kemoembolizasiýa we maksatly bejergi.

• Täze bejerginiň kliniki synagy.

Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.

Ulularyň başlangyç bagyr keseli barada has giňişleýin öwrenmek

Milli düwnük institutyndan uly ýaşly bagyr keseli barada has giňişleýin maglumat üçin aşakdakylara serediň:

• Bagyr we Bile kanallary düwnük keseli Baş sahypa

• Bagyr (gepatosellüler) düwnük keseliniň öňüni almak

• Bagyr (gepatosellüler) rak keselini barlamak

• Düwnük bejergisinde kriosirurgiýa

• Bagyr keseli üçin tassyklanan dermanlar

• Maksatly rak kesel bejergisi

Rak keseliniň umumy maglumatlary we Milli düwnük institutynyň beýleki çeşmeleri üçin aşakdakylara serediň:

• Rak hakda

• Sahna

• Himiýa bejergisi we siz: Düwnük keseli üçin goldaw

• Radiasiýa bejergisi we siz: Düwnük keseli üçin goldaw

• Düwnük keseli

• Lukmandan düwnük keseli barada soraglar

• Halas bolanlar we terbiýeçiler üçin