Görnüşleri / döş / näsag / çaga-döş-bejermek-pdq

Çagalyk döş düwnük keselini bejermek wersiýasy

Çagalaryň döş keseli barada umumy maglumat

Esasy pikirler

• Döş keseli, döş dokumalarynda zyýanly (rak) öýjükleriniň emele gelýän keselidir.

• Çagalarda döş çişleriniň köpüsi fibroadenomalardyr (rak däl).

• Öňki rak keselini bejermek üçin döş ýa-da döşüne radiasiýa bejergisi döş mäziniň döremek howpuny ýokarlandyrýar.

• Döş keseliniň alamatlary döşüň içinde ýa-da golaýynda bir bölejik ýa-da galyňlaşmagy öz içine alýar.

• Döşi barlaýan synaglar döş düwnük keselini anyklamak (tapmak) we diagnoz goýmak üçin ulanylýar.

Döş keseli, döş dokumalarynda zyýanly (rak) öýjükleriniň emele gelýän keselidir.

Döş loblardan we kanallardan durýar. Her döşde loblar diýilýän 15-20 bölüm bar. Her lobda lobulalar diýilýän köp kiçi bölüm bar. Lobullar süýt öndürip bilýän onlarça kiçijik soganlyklar bilen gutarýar. Loblar, lobulalar we lampalar kanallar diýilýän inçe turbalar bilen baglanyşdyrylýar.

Döş keseli erkek we aýal çagalaryň döş dokumasynda ýüze çykyp biler.

Döş keseli 15-39 ýaş aralygyndaky aýallaryň arasynda iň köp ýaýran rakdyr; emma döş düwnükleriniň 5% -den azy bu ýaş toparyndaky aýallarda ýüze çykýar. 15 ýaşdan 39 ýaş aralygyndaky aýallarda döş rak keseli, garry aýallara garanyňda has agressiw we bejermek kyn. Youngeraş we garry aýallar üçin bejergiler şuňa meňzeýär. Döş keseli bilen has ýaş hassalarda genetiki maslahat (miras galan keseller barada tälim alan hünärmen bilen çekişme) we maşgala rak keseli sindromlaryny barlamak mümkin. Şeýle hem bejerginiň hasyllylyga bolup biljek täsirleri göz öňünde tutulmalydyr.

Çagalarda döş çişleriniň köpüsi fibroadenomalardyr (rak däl).

Fibroadenomalar oňat çişlerdir. Seýrek ýagdaýda bu çişler uly filod çişlerine (rak) öwrülýär we çalt ösüp başlaýar. Hoşniýetli çiş çalt ösüp başlasa, inçe iňňe aspirasiýasy (FNA) biopsiýasy ýa-da eksizion biopsiýa ediler. Biopsiýa wagtynda aýrylan dokumalar, rak keseliniň alamatlaryny barlamak üçin patolog tarapyndan mikroskopda serediler.

Öňki rak keselini bejermek üçin döş ýa-da döşüne radiasiýa bejergisi döş mäziniň döremek howpuny ýokarlandyrýar.

Kesel almak mümkinçiligiňizi artdyrýan islendik zada töwekgelçilik faktory diýilýär. Töwekgelçilik faktoryna eýe bolmak, düwnük keseliniň bardygyny aňlatmaýar; töwekgelçilik faktorlarynyň bolmazlygy, düwnük keseliniň bolmazlygyny aňlatmaýar. Çagaňyzyň döş rak keseline duçar bolup biljekdigini pikir edýän bolsaňyz, çaganyň lukmany bilen gürleşiň.

Çagalarda, ýetginjeklerde we ýaş ulularda döş mäziniň döremeginiň töwekgelçilik faktorlary aşakdakylary öz içine alýar:

• Hodgkin lenfoma ýaly başga bir rak üçin döş ýa-da döş radiasiýa bejergisi bilen öňki bejergisi.

• Leýkoz, rabdomýosarkoma, ýumşak dokuma sarkomasy ýa-da lenfoma ýaly döşüne ýaýrap bilýän bir görnüşli rak keseliniň şahsy taryhyna eýe bolmak.

• Enede, kakada, aýal doganynda ýa-da doganynda döş rak keseliniň maşgala taryhy.

• BRCA1 ýa-da BRCA2 geninde ýa-da döş mäziniň döremek howpuny ýokarlandyrýan beýleki genlerde miras galan üýtgeşmeler.

Döş keseliniň alamatlary döşüň içinde ýa-da golaýynda bir bölejik ýa-da galyňlaşmagy öz içine alýar.

Bu we beýleki alamatlar we alamatlar döş mäzinden ýa-da başga şertlerden döräp biler.

Çagaňyzda aşakdakylardan biri bar bolsa, çaganyň lukmanyna ýüz tutuň:

• Döşüň içinde ýa-da aşaky böleginde bir bölek ýa-da galyňlaşma.

• Döşüň ululygynyň ýa-da görnüşiniň üýtgemegi.

• Döşüň derisinde çalaja ýa-da siňdiriji.

• Bir emzik döşüň içine girdi.

• Ene süýdünden başga suwuklyk, emziklerden, şol sanda gan.

• Döşde, emzikde ýa-da arolada deri, gyzyl ýa-da çişen deri (emzigiň töweregindäki deriniň garaňky ýeri).

• Döşdäki mämişi derisine meňzeýän, peau d'orange diýilýär.

Döşi barlaýan synaglar döş düwnük keselini anyklamak (tapmak) we diagnoz goýmak üçin ulanylýar.

Aşakdaky synaglar we proseduralar ulanylyp bilner:

• Fiziki synag we saglyk taryhy: Saglygyň umumy alamatlaryny barlamak, bedeniň ýa-da adaty bolmadyk başga bir zadyň alamatlaryny barlamak ýaly bedeniň synagy. Şeýle hem hassanyň saglyk endikleriniň taryhy, geçmişdäki keseller we bejergiler öwreniler.

• Kliniki döş synagy (CBE): Lukman ýa-da beýleki saglyk hünärmeni tarapyndan döş synagy. Lukman bölekler ýa-da adaty bolmadyk başga bir zat üçin döşi we goluň aşagyny üns bilen duýar.

• Mammogram: Döşüň rentgen şöhlesi. Başga bir rak keselini bejermekde döş ýa-da döşüne radiasiýa bejergisi goşulanda, döş düwnük keselini barlamak üçin döşüň mamogrammasy we MRI bolmagy möhümdir. Bular 25 ýaşynda ýa-da radiasiýa bejergisini gutarandan 10 ýyl soň, haýsy bolsa-da edilmeli.

• MRI (magnit-rezonans tomografiýasy): Iki döşüň jikme-jik suratlaryny taýýarlamak üçin magnit, radio tolkunlary we kompýuter ulanýan prosedura. Bu prosedura ýadro magnit-rezonans tomografiýasy (NMRI) hem diýilýär.

• Ultrases barlagy: energyokary energiýa ses tolkunlarynyň (ultrases) içerki dokumalardan ýa-da organlardan çykarylmagy we ýaňlanmagy. Eho, sonogram diýilýän beden dokumalarynyň suratyny emele getirýär. Surat soňrak seretmek üçin çap edilip bilner.

• PET skaneri (pozitron emissiýa tomografiýa skaneri): Bedende zyýanly çiş öýjüklerini tapmagyň tertibi. Az mukdarda radioaktiw glýukoza (şeker) damara sanjym edilýär. PET skaneri bedeniň daşyndan aýlanýar we glýukozanyň bedende nirede ulanylýandygyny suratlandyrýar. Zyýanly çiş öýjükleri, has işjeň we adaty öýjüklerden has köp glýukoza alýandygy sebäpli suratda has aýdyň görünýär.

Pozitron zyňyndy tomografiýasy (PET) skaner. Çaga PET skanerinden geçýän stoluň üstünde ýatýar. Kelläniň dynç almagy we ak gaýyş çaganyň henizem ýatmagyna kömek edýär. Çaganyň damaryna az mukdarda radioaktiw glýukoza (şeker) sanjym edilýär we skaner glýukozanyň bedende nirede ulanylýandygyny görkezýär. Düwürtik öýjükleri, adaty öýjüklerden has köp glýukoza alýandyklary üçin suratda has aýdyň görünýär.

• Gan himiýasy barlaglary: Bedende organlar we dokumalar tarapyndan gana goýberilýän käbir maddalaryň mukdaryny ölçemek üçin gan nusgasynyň barlanylýan prosedurasy. Adaty bolmadyk (adatydan ýokary ýa-da pes) mukdar keseliň alamaty bolup biler.

• Gursak rentgen: Döşüň içindäki organlaryň we süňkleriň rentgen şöhlesi. Rentgen, bedeniň içindäki ýerleri surata düşürip, bedene we filme geçip bilýän energiýa şöhlesiniň bir görnüşidir.

• Biopsiýa: Öýjükleriň ýa-da dokumalaryň, rak keseliniň alamatlaryny barlamak üçin patolog tarapyndan mikroskopda görülmegi üçin aýrylmagy.

Çagalyk göwüs rak keseli

Esasy pikirler

• Çagalaryň döş rak keseli üçin standart sahna ulgamy ýok.

• Rakyň bedende ýaýramagynyň üç usuly bar.

• Rak, başlanan ýerinden bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrap biler.

Çagalaryň döş rak keseli üçin standart sahna ulgamy ýok.

Düwnük keseliniň döşden ýakyn ýerlere ýa-da bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrandygyny ýa-da ýokdugyny anyklamak üçin ulanylýan amal sahna diýilýär. Çagalaryň döş düwnük keselini geçirmek üçin standart ulgam ýok. Düw keselini anyklamak üçin geçirilen synaglaryň we proseduralaryň netijeleri bejergi barada karar bermek üçin ulanylýar.

Rakyň bedende ýaýramagynyň üç usuly bar.

Rak dokuma, limfa ulgamy we gan arkaly ýaýrap biler:

• Dokma. Rak ýakyn ýerlere ulalmak bilen başlanan ýerinden ýaýraýar.

• Limfa ulgamy. Rak limfa ulgamyna girmek bilen başlanan ýerinden ýaýraýar. Düwürtik limfa damarlaryndan bedeniň beýleki ýerlerine geçýär.

• Gan. Rak gana girip başlan ýerinden ýaýraýar. Rak gan damarlaryndan bedeniň beýleki ýerlerine geçýär.

Rak, başlanan ýerinden bedeniň beýleki ýerlerine ýaýrap biler.

Rak bedeniň başga bir bölegine ýaýranda, oňa metastaz diýilýär. Düwürtik öýjükleri başlanan ýerinden (esasy çiş) aýrylýar we limfa ulgamy ýa-da gany arkaly syýahat edýär.

• Limfa ulgamy. Rak limfa ulgamyna girýär, limfa damarlaryndan geçýär we bedeniň başga bir böleginde çiş (metastatiki çiş) emele getirýär.

• Gan. Rak gana girýär, gan damarlaryndan geçýär we bedeniň başga bir böleginde çiş (metastatiki çiş) emele getirýär.

Metastatiki çiş, esasy çiş bilen birmeňzeş rak görnüşidir. Mysal üçin, döş mäziniň süňküne ýaýrasa, süňkdäki düwnük öýjükleri aslynda döş mäziniň öýjükleridir. Bu kesel süňk keseli däl-de, metastatiki döş rakdyr.

Döş keseli

Döş keseli, bejergiden soň gaýtalanýan (gaýdyp) rakdyr. Düwnük döşünde ýa-da bedeniň beýleki ýerlerinde gaýdyp biler.

Bejergi wariantyna syn

Esasy pikirler

• Döş keseli bolan çagalar we ýetginjekler üçin bejerginiň dürli görnüşleri bar.

• Döş keseli bilen kesellän çagalar we ýetginjekler, bejergini çagalyk rak keselini bejermek boýunça hünärmenler topary tarapyndan meýilleşdirmeli.

• Döş çişleri üçin adaty bejerginiň iki görnüşi ulanylýar:

• Seresaplylyk bilen garaşmak

• Operasiýa

• Döş keseli üçin adaty bejerginiň iki görnüşi ulanylýar:

• Operasiýa

• Radiasiýa bejergisi

• Bejerginiň täze görnüşleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär.

• Maksatly bejergi

• Çagalaryň döş rak keselini bejermek ters täsirleri döredip biler.

• Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler.

• Näsaglar rak keselini bejermekden ozal, wagtynda ýa-da soň kliniki synaglara girip bilerler.

• Gözegçilik synaglary zerur bolup biler.

Döş keseli bolan çagalar we ýetginjekler üçin bejerginiň dürli görnüşleri bar.

Käbir bejergiler adaty (häzirki ulanylýan bejergi), käbirleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär. Bejergi kliniki synagy, häzirki bejergileri gowulaşdyrmak ýa-da düwnük keseli bilen kesellänler üçin täze bejergiler barada maglumat almak üçin niýetlenen gözleg işidir. Kliniki synaglar täze bejerginiň adaty bejergiden has gowudygyny görkezende, täze bejergi adaty bejergä öwrülip biler.

Çagalarda düwnük keseli seýrek bolansoň, kliniki synaga gatnaşmak göz öňünde tutulmalydyr. Käbir kliniki synaglar diňe bejergini başlamadyk hassalar üçin açykdyr.

Döş keseli bilen kesellän çagalar we ýetginjekler, bejergini çagalyk rak keselini bejermek boýunça hünärmenler topary tarapyndan meýilleşdirmeli.

Bejergi çaga onkology, düwnük keseli bolan çagalary bejermekde ýöriteleşen lukman tarapyndan gözegçilik ediler. Çaga onkology, rak keseli bolan çagalary bejermekde we lukmançylygyň käbir ugurlarynda ýöriteleşen beýleki çaga saglygy hünärmenleri bilen işleýär. Bu aşakdaky hünärmenleri we beýlekileri öz içine alyp biler:

• Çaga lukmany.

• Çaga hirurgy.

• Radiasiýa onkology.

• Patolog.

• Çaga şepagat uýasy hünärmeni.

• Jemgyýetçilik işgäri.

• Reabilitasiýa boýunça hünärmen.

• Psiholog.

• Çaga durmuşy boýunça hünärmen.

Döş çişleri üçin adaty bejerginiň iki görnüşi ulanylýar:

Seresaplylyk bilen garaşmak

Seresaplyk bilen garaşmak, alamatlar ýa-da alamatlar ýüze çykýança ýa-da üýtgeýänçä hiç hili bejergi bermezden hassanyň ýagdaýyna ýakyndan gözegçilik edýär. Gowy döş çişleri bejergisiz ýitip biler.

Operasiýa

Çişi aýyrmak üçin hirurgiýa edilýär, ýöne tutuş döş däl.

Döş keseli üçin adaty bejerginiň iki görnüşi ulanylýar:

Operasiýa

Düwürtigi ýok etmek üçin hirurgiýa edilýär, ýöne tutuş döş däl.

Radiasiýa bejergisi

Radiasiýa bejergisi, düwnük öýjüklerini öldürmek ýa-da ösmezligi üçin ýokary energiýa rentgen şöhlelerini ýa-da beýleki radiasiýa görnüşlerini ulanýan rak keselidir. Daşarky radiasiýa bejergisi, rak keseline radiasiýa ibermek üçin bedeniň daşyndaky maşyny ulanýar.

Bejerginiň täze görnüşleri kliniki synaglarda synagdan geçirilýär.

Bu gysgaça bölüm, kliniki synaglarda öwrenilýän bejergileri suratlandyrýar. Öwrenilýän her täze bejergini agzap bilmez. Kliniki synaglar barada maglumat NCI web sahypasyndan alyp bilersiňiz.

Maksatly bejergi

Maksatly bejergi, rak keseline hüjüm etmek üçin neşe serişdelerini ýa-da beýleki maddalary ulanýan bejerginiň bir görnüşidir. Maksatly bejergiler, adatça himiýa bejergisine ýa-da radiasiýa bejergisine garanyňda adaty öýjüklere az zyýan ýetirýär.

Maksatly bejergi, gaýtalanýan (gaýdyp geliň) çagalyk döş rak keselini bejermek üçin öwrenilýär.

Çagalaryň döş rak keselini bejermek ters täsirleri döredip biler.

Rak keselini bejermekde başlaýan zyýanly täsirler barada has giňişleýin maglumat üçin “Side Effects” sahypasyna serediň.

Bejergiden soň başlanýan we birnäçe aýlap dowam edýän rak keseliniň bejergisine giç täsirler diýilýär. Düwnük bejergisiniň giç täsirleri şulary öz içine alyp biler:

• Fiziki meseleler.

• Keýpiň, duýgynyň, pikirlenmegiň, öwrenmegiň ýa-da ýadyň üýtgemegi.

• Ikinji rak (rak keseliniň täze görnüşleri) ýa-da başga şertler.

Käbir giç täsirleri bejermek ýa-da gözegçilikde saklamak mümkin. Käbir bejergiler sebäpli bolup biläýjek giç täsirleri barada çaganyň lukmanlary bilen gürleşmek möhümdir. Has giňişleýin maglumat üçin Çaga rak keselini bejermegiň giç täsirleri barada gysgaça mazmunyna serediň.

Näsaglar kliniki synaga gatnaşmak hakda pikir etmek isläp bilerler.

Käbir hassalar üçin kliniki synaga gatnaşmak iň oňat bejergi usuly bolup biler. Kliniki synaglar rak keselini öwrenmek prosesiniň bir bölegidir. Täze düwnük bejergisiniň howpsuz we täsirli ýa-da adaty bejergiden has gowudygyny anyklamak üçin kliniki synaglar geçirilýär.

Düwnük keselini bejermek üçin häzirki zaman bejergileriň köpüsi öňki kliniki synaglara esaslanýar. Kliniki synaga gatnaşýan hassalar adaty bejergini alyp bilerler ýa-da täze bejergini ilkinji bolup bilerler.

Kliniki synaglara gatnaşýan hassalar geljekde rak keseliniň bejergisini gowulaşdyrmaga kömek edýär. Kliniki synaglar täsirli täze bejergilere alyp barmasa-da, köplenç möhüm soraglara jogap berýärler we gözlegleri öňe sürmäge kömek edýärler.

Näsaglar rak keselini bejermekden ozal, wagtynda ýa-da soň kliniki synaglara girip bilerler.

Käbir kliniki synaglarda diňe bejergini almadyk hassalar bar. Beýleki synaglar, rak keseli gowulaşmadyk hassalar üçin bejergileri barlaýar. Şeýle hem, rak keseliniň gaýtalanmagynyň (gaýdyp gelmeginiň) öňüni almak ýa-da rak keselini bejermegiň zyýanly täsirlerini azaltmak üçin täze usullary barlaýan kliniki synaglar bar.

Clinurduň köp ýerinde kliniki synaglar geçirilýär. NCI tarapyndan goldanýan kliniki synaglar baradaky maglumatlary NCI-iň kliniki synag gözleg sahypasynda tapyp bilersiňiz. Beýleki guramalar tarapyndan goldanýan kliniki synaglary ClinicalTrials.gov web sahypasynda tapyp bilersiňiz.

Gözegçilik synaglary zerur bolup biler.

Düwnük keselini anyklamak ýa-da rak keseliniň tapgyryny anyklamak üçin geçirilen synaglaryň käbiri gaýtalanyp biler. Bejerginiň näderejede işleýändigini görmek üçin käbir synaglar gaýtalanar. Bejergini dowam etdirmek, üýtgetmek ýa-da bes etmek baradaky kararlar bu synaglaryň netijelerine esaslanyp biler.

Käbir synaglar bejergi gutarandan soň wagtal-wagtal geçirilmegini dowam etdirer. Bu synaglaryň netijesi, çaganyňyzyň ýagdaýynyň üýtgändigini ýa-da rak keseliniň gaýtalanandygyny ýa-da ýokdugyny görkezip biler. Bu synaglara käwagt yzarlaýyş synaglary ýa-da barlaglar diýilýär.

Çagalykdaky göwüs çişlerini bejermek

Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.

Çagalarda oňat döş çişlerini bejermekde aşakdakylar bolup biler:

• Seresaplylyk bilen garaşmak. Bu çişler bejergisiz ýitip biler.

• Çişi aýyrmak üçin hirurgiýa.

Çagalyk döş düwnük keselini bejermek

Aşakda görkezilen bejergiler barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.

Çagalarda döş düwnük keselini bejermek aşakdakylary öz içine alyp biler:

• Çişi aýyrmak üçin hirurgiýa, ýöne tutuş döş däl. Radiasiýa bejergisi hem berilip bilner.

Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.

Gaýtalanýan çagalyk döş düwnük keselini bejermek

Aşakda görkezilen bejergi barada has giňişleýin maglumat üçin bejerginiň wariantyna syn bölümine serediň.

Çagalarda gaýtalanýan döş düwnük keselini bejermek aşakdakylary öz içine alyp biler:

• Belli bir gen üýtgemegi üçin näsagyň çişiniň nusgasyny barlaýan kliniki synag. Näsaga beriljek maksatly bejerginiň görnüşi gen üýtgemegine baglydyr.

Döş keseli bilen ýetginjekleri we ýaşlary bejermek barada has giňişleýin maglumat üçin gysgaça beýany Düw keselini bejermek (Ulular) serediň.

Näsaglary kabul edýän NCI goldaýan rak keseliniň kliniki synaglaryny tapmak üçin kliniki synag gözlegimizi ulanyň. Synaglary rak keseliniň görnüşine, näsagyň ýaşyna we synaglaryň nirede geçirilýändigine baglylykda gözläp bilersiňiz. Kliniki synaglar barada umumy maglumatlar hem bar.

Çagalykdaky döş keseli barada has giňişleýin öwrenmek

Döş keseli barada Milli düwnük institutyndan has giňişleýin maglumat üçin aşakdakylara serediň:

• Döş keseli Baş sahypa

• Maksatly rak kesel bejergisi

• BRCA mutasiýa: Rak töwekgelçiligi we genetiki synag

• Miras alnan rak keseliniň sindromlary üçin genetiki synag

Çagalykdaky düwnük keseli we beýleki umumy düwnük çeşmeleri üçin aşakdakylara serediň:

• Rak hakda

• Çagalyk raklary

• Çagalaryň düwnük keselinden ýüz öwürmek

• Çaganyň düwnük keselini bejermegiň giç täsiri

• Düwnük keseli bilen ýetginjekler we ýaş ulular

• Düwürtikli çagalar: Ene-atalar üçin gollanma

• Çagalarda we ýetginjeklerde düwnük

• Sahna

• Düwnük keseli

• Lukmandan düwnük keseli barada soraglar

• Halas bolanlar we terbiýeçiler üçin