Taflen ffeithiau am-ganser / triniaeth / mathau / llawdriniaeth / laserau
Cynnwys
- 1 Laserau mewn Triniaeth Canser
- 1.1 Beth yw golau laser?
- 1.2 Beth yw therapi laser, a sut mae'n cael ei ddefnyddio wrth drin canser?
- 1.3 Sut mae therapi laser yn cael ei roi i'r claf?
- 1.4 Pa fathau o laserau sy'n cael eu defnyddio mewn triniaeth canser?
- 1.5 Beth yw manteision therapi laser?
- 1.6 Beth yw anfanteision therapi laser?
- 1.7 Beth sydd gan therapi laser yn y dyfodol?
Laserau mewn Triniaeth Canser
Beth yw golau laser?
Mae'r term “laser” yn sefyll am ymhelaethu ysgafn trwy allyriad ymbelydredd wedi'i ysgogi. Mae gan olau cyffredin, fel yr un o fwlb golau, lawer o donfeddi ac mae'n ymledu i bob cyfeiriad. Ar y llaw arall, mae tonfedd benodol i olau laser. Mae wedi'i ffocysu mewn trawst cul ac mae'n creu golau dwysedd uchel iawn. Gellir defnyddio'r pelydr pwerus hwn o olau i dorri trwy ddur neu i siapio diemwntau. Oherwydd y gall laserau ganolbwyntio'n gywir iawn ar ardaloedd bach, gellir eu defnyddio hefyd ar gyfer gwaith llawfeddygol manwl iawn neu ar gyfer torri trwy feinwe (yn lle sgalpel).
Beth yw therapi laser, a sut mae'n cael ei ddefnyddio wrth drin canser?
Mae therapi laser yn defnyddio golau dwyster uchel i drin canser a salwch eraill. Gellir defnyddio laserau i grebachu neu ddinistrio tiwmorau neu dyfiannau gwallus. Defnyddir laserau amlaf i drin canserau arwynebol (canserau ar wyneb y corff neu leinin organau mewnol) fel canser croen celloedd gwaelodol a chamau cynnar iawn rhai canserau, fel ceg y groth, penile, fagina, vulvar, a canser yr ysgyfaint celloedd nad ydynt yn fach.
Gellir defnyddio laserau hefyd i leddfu rhai symptomau canser, fel gwaedu neu rwystro. Er enghraifft, gellir defnyddio laserau i grebachu neu ddinistrio tiwmor sy'n blocio trachea (pibell wynt) neu oesoffagws claf. Gellir defnyddio laserau hefyd i gael gwared ar bolypau neu diwmorau colon sy'n blocio'r colon neu'r stumog.
Gellir defnyddio therapi laser ar ei ben ei hun, ond yn amlaf mae'n cael ei gyfuno â thriniaethau eraill, fel llawfeddygaeth, cemotherapi, neu therapi ymbelydredd. Yn ogystal, gall laserau selio terfyniadau nerfau i leihau poen ar ôl llawdriniaeth a selio llongau lymff i leihau chwydd a chyfyngu ar ymlediad celloedd tiwmor.
Sut mae therapi laser yn cael ei roi i'r claf?
Yn aml rhoddir therapi laser trwy endosgop hyblyg (tiwb tenau wedi'i oleuo a ddefnyddir i edrych ar feinweoedd y tu mewn i'r corff). Mae gan yr endosgop ffibrau optegol (ffibrau tenau sy'n trosglwyddo golau). Fe'i mewnosodir trwy agoriad yn y corff, fel y geg, y trwyn, yr anws neu'r fagina. Yna anelir golau laser yn union i dorri neu ddinistrio tiwmor.
Mae thermotherapi interstitial a achosir gan laser (LITT), neu ffotocoagulation laser rhyngrstitol, hefyd yn defnyddio laserau i drin rhai canserau. Mae LITT yn debyg i driniaeth ganser o'r enw hyperthermia, sy'n defnyddio gwres i grebachu tiwmorau trwy niweidio neu ladd celloedd canser. (Mae mwy o wybodaeth am hyperthermia ar gael yn nhaflen ffeithiau NCI Hyperthermia mewn Triniaeth Canser.) Yn ystod LITT, rhoddir ffibr optegol mewn tiwmor. Mae golau laser ar flaen y ffibr yn codi tymheredd y celloedd tiwmor ac yn eu difrodi neu'n eu dinistrio. Weithiau defnyddir LITT i grebachu tiwmorau yn yr afu.
Mae therapi ffotodynamig (PDT) yn fath arall o driniaeth canser sy'n defnyddio laserau. Yn PDT, mae cyffur penodol, o'r enw ffotosensitizer neu asiant ffotosensiteiddio, yn cael ei chwistrellu i mewn i glaf a'i amsugno gan gelloedd ar hyd a lled corff y claf. Ar ôl cwpl o ddiwrnodau, mae'r asiant i'w gael yn bennaf mewn celloedd canser. Yna defnyddir golau laser i actifadu'r asiant a dinistrio celloedd canser. Oherwydd bod y ffotosensitizer yn gwneud y croen a'r llygaid yn sensitif i olau wedi hynny, cynghorir cleifion i osgoi golau haul uniongyrchol a golau llachar dan do yn ystod yr amser hwnnw. (Mae mwy o wybodaeth am PDT ar gael yn nhaflen ffeithiau NCI Therapi Ffotodynamig ar gyfer Canser.)
Pa fathau o laserau sy'n cael eu defnyddio mewn triniaeth canser?
Defnyddir tri math o laserau i drin canser: laserau carbon deuocsid (CO2), laserau argon, a neodymiwm: laserau garnet yttriwm-alwminiwm (Nd: YAG). Gall pob un o'r rhain grebachu neu ddinistrio tiwmorau a gellir eu defnyddio gydag endosgopau.
Gall laserau CO2 ac argon dorri wyneb y croen heb fynd i haenau dyfnach. Felly, gellir eu defnyddio i gael gwared ar ganserau arwynebol, fel canser y croen. Mewn cyferbyniad, mae'r laser Nd: YAG yn cael ei gymhwyso'n fwy cyffredin trwy endosgop i drin organau mewnol, fel y groth, yr oesoffagws, a'r colon.
Nd: Gall golau laser YAG hefyd deithio trwy ffibrau optegol i rannau penodol o'r corff yn ystod LITT. Defnyddir laserau argon yn aml i actifadu'r cyffuriau a ddefnyddir mewn PDT.
Beth yw manteision therapi laser?
Mae laserau'n fwy manwl gywir nag offer llawfeddygol safonol (croen y pen), felly maen nhw'n gwneud llai o ddifrod i feinweoedd arferol. O ganlyniad, mae cleifion fel arfer yn cael llai o boen, gwaedu, chwyddo a chreithio. Gyda therapi laser, mae llawdriniaethau fel arfer yn fyrrach. Mewn gwirionedd, yn aml gellir gwneud therapi laser ar sail cleifion allanol. Mae'n cymryd llai o amser i gleifion wella ar ôl llawdriniaeth laser, ac maen nhw'n llai tebygol o gael heintiau. Dylai cleifion ymgynghori â'u darparwr gofal iechyd ynghylch a yw therapi laser yn briodol ar eu cyfer.
Beth yw anfanteision therapi laser?
Mae sawl therapi i therapi laser hefyd. Rhaid i lawfeddygon gael hyfforddiant arbenigol cyn y gallant wneud therapi laser, a rhaid dilyn rhagofalon diogelwch llym. Mae therapi laser yn ddrud ac mae angen offer swmpus arno. Yn ogystal, efallai na fydd effeithiau therapi laser yn para'n hir, felly efallai y bydd yn rhaid i feddygon ailadrodd y driniaeth er mwyn i glaf gael y budd llawn.
Beth sydd gan therapi laser yn y dyfodol?
Mewn treialon clinigol (astudiaethau ymchwil), mae meddygon yn defnyddio laserau i drin canserau'r ymennydd a'r prostad, ymhlith eraill. I ddysgu mwy am dreialon clinigol, ffoniwch Wasanaeth Gwybodaeth Canser NCI yn 1–800–4 - CANCER (1–800–422-6237) neu ewch i dudalen treialon clinigol NCI.
Galluogi sylwadau awto-adnewyddu